Ορθόδοξοι Προορισμοί

της Βασιλικής Β. Παππά : Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας Τρικάλων (Binteo)

Κοινοποίησε την Ανάρτηση μας αν σας φάνηκε ενδιαφέρον
Χρόνος Ανάγνωσης 11 Λεπτά
Listen to this article
0
(0)

Last Updated on: 16th Δεκέμβριος 2018, 12:26 πμ

Αθήναιον. Λείψανα μιας πόλης στον Ίταμο.

Στην κορυφή του Ιτάμου σώζονται σήμερα Λείψανα μιας Αρχαίας Πόλης που Ονομαζόταν
Αθήναιον 1.

και περιλάμβανε διάφορους συνοικισμούς.

Η Πόλη πρέπει να ιδρύθηκε γύρω στα 1600-1500 π.Χ. Ιδρυτές της Πόλης ήταν οι Αίθηνες, από τα πρώτα Ελληνικά φύλα που εγκαταστάθηκαν στην Περιοχή.   Σύμφωνα με τον Στράβωνα οι Αίθηνες ήταν φύλο Ηπειρωτικό.
Αναφορά γίνεται επίσης από τον Όμηρο (Ιλιάδα, Δ, 226-228. Β, 744). Αργότερα κατακτήθηκαν
από τους Αθαμάνες.
Σε δύο σημεία της βραχώδους κορυφογραμμής του Ιτάμου σώζονται Λείψανα δύο
κτισμάτων.  Οι κάτοικοι της Πύλης ονομάζουν το ένα Κάστρο και το άλλο Πύργο. Το Κάστρο
βρίσκεται πάνω σε βραχώδη Κορυφή στα Ν.Δ. του Ιτάμου, στα όρια Πύλης και Πορτής και σε
απόσταση μιάμισυ ώρας δρόμου από το Μοναστήρι της Γκούρας. Από τα σημεία αυτά φαίνεται
όλος ο κάμπος μέχρι τα Τρίκαλα και το Φανάρι καθώς και προς τα πίσω η κοιλάδα της Πορτής
και του Ροπωτού 2.

Από το Κάστρο κατέβαιναν προς τους αρχαίους Γόμφους και το σημερινό
Μουζάκι αλλά και προς την αρχαία Πύλη, όπου σήμερα βρίσκεται η Πόρτα Παναγιά 3.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ

Νοτιοδυτικά από τα Τρίκαλα, εκεί που τελειώνει ο κάμπος της Θεσσαλίας και αρχίζουν οι
οροσειρές της Πίνδου, αριστερά του Πορταϊκού ποταμού υψώνεται ο Ίταμος ή Γκούρα. Στα
μισά περίπου της πλαγιάς του Ιτάμου νότια από την κωμόπολη Πύλη και σε υψόμετρο 600 μ.
βρίσκεται η μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γκούρας. Το μοναστήρι είναι σήμερα γυναικείο και
η αδελφότητά του περιλαμβάνει οκτώ μοναχές.
Η ονομασία Γκούρα προέρχεται από το βουνό και σημαίνει τη μονή που είναι χτισμένη πάνω
στο βουνό της Γκούρας. Η λέξη Γκούρα είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει μέρος απ’ όπου

1 Βλ. Ι. Παπασταύρου, Αρχαία Ιστορία, σσ. 104-108. Περισσότερα για το Αθήναιον, βλ. επίσης στην Αμερικανική
Εγκυκλοπαίδεια, τ. Α΄, σ. 339, Γεωγραφία Μελετίου υπό Ανθίμου Γαζή, β΄ έκδοση, τ. Β΄. Σεραφείμ, Μητροπολίτου
Άρτης, Δοκίμιον ιστορικής περιλήψεως, Αθήναι 1884, σσ. 17 και 321. Α. Χατζηγάκη, Τ’ Ασπροπόταμο Πίνδου, Τρίκαλα 1946, σ. 116.

2 Βλ. πρωτοπρ. Ν. Γκαγκάτσιου, Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γκούρας, Πύλη Τρικάλων 2001, σσ. 13, 14.
3 Μετόχι της Ι. Μ. Δουσίκου.



βγαίνει νερό-βρύση, ή τόπο με πολλά νερά, ή το στόμιο της πηγής, κεφαλόβρυσο. Ίσως το όνομα
Γκούρα δόθηκε αρχικά στον Ίταμο για τα πολλά νερά ή τις πηγές του 4.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση στην κωμόπολη Πύλη, πολύ κοντά στο σημείο που είναι
σήμερα χτισμένος ο νέος Ναός του Αγίου Βησσαρίωνος, παλαιότερα υπήρχε ένα Μοναστηριακό
Μετόχι που ανήκε στη Μονή Ξενιάς που βρίσκεται στον Αλμυρό Βόλου. Από τη Μονή της Ξενιάς
οι Μοναχοί έφεραν στο Μετόχι της Πύλης μια Εικόνα της Παναγίας, οπωσδήποτε πριν από το 1740.
Κάποτε όμως η Εικόνα της Παναγίας, οπωσδήποτε πριν από το 1740 η Εικόνα της Παναγίας έφυγε
από το ,Μετόχι και πήγε και στάθηκε σε μια πλαγιά του Ιτάμου κοντά σε ένα κεφαλόβρυσο. Εκεί τη
βρήκε ένας βοσκός που έβοσκε το κοπάδι του, την πήρε και την έφερε στο Μετόχι. Με έκπληξή του
όμως ο βοσκός αυτός την άλλη μέρα βρήκε πάλι την Εικόνα της Παναγίας στο ίδιο σημείο, οπότε
την παίρνει και την μεταφέρει πάλι στο Μετόχι. Όταν όμως για τρίτη φορά ξαναβρίσκει την Εικόνα
της Παναγίας στο ίδιο σημείο, αντιλαμβάνεται ότι ήταν θέληση της Παναγίας να μείνει η Εικόνα
της σε εκείνο το σημείο της πλαγιάς του βουνού και με τη βοήθεια και άλλων χωρικών αποφάσισαν
να χτίσουν εκεί μια Εκκλησία την οποία αφιέρωσαν στην Παναγία και τοποθέτησαν μέσα την
εικόνα της 5.

Το σημείο στο οποίο βρέθηκε η Εικόνα της Παναγίας και χτίσθηκε η Εκκλησία, ήταν ένα
μυστικό πέρασμα το οποίο χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Πίνδου, την περίοδο της
Τουρκοκρατίας για να κατεβούν στο Θεσσαλικό Κάμπο καθώς οι Τούρκοι κρατούσαν και φύλαγαν
τα στενά της Πύλης και του Μουζακίου που ήταν γνωστά φυσικά περάσματα. Οι κλέφτες όμως και
οι αρματωλοί που ήθελαν να περάσουν είτε από τον κάμπο προς την Πίνδο, είτε από την Πίνδο
προς τον κάμπο, χωρίς να τους αντιληφθούν οι Τούρκοι, χρησιμοποιούσαν αυτό το μυστικό
πέρασμα και σιγά σιγά το Εκκλησάκι της Παναγίας εξελίχθηκε σε ένα φυσικό μυστικό σταθμό των
διερχομένων 6.
 Η πρώτη ιστορική πληροφορία που έχουμε για την ίδρυση της Μονής είναι του έτους 1740. Το



έτος αυτό οι Τουρκαλβανοί έκαναν συχνές επιδρομές στα Χωριά της περιοχής και ο άμαχος
πληθυσμός για να σωθεί κατέφευγε στο κοντινό Μοναστήρι του Αγίου Βησσαρίωνος, το Δούσικο 7.

Το Μοναστήρι όμως του Αγίου Βησσαρίωνος, σύμφωνα με το ιδρυτικό τυπικό του ήταν «άβατο»
για τις γυναίκες και όπως ήταν φυσικό βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Από τη μια έπρεπε να
προστατέψει τον άμαχο πληθυσμό και από την άλλη να σεβασθεί την διάταξη του τυπικού του που
απαγόρευε την είσοδο γυναικών σ’ αυτό.

4 Βλ. Ν. Γκαγκάτσιου, Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας, Πύλη Τρικάλων 1987, σ. 12.
5 Βλ. πρωτοπρ. Ν. Γκαγκάτσιου, Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γκούρας, Πύλη Τρικάλων 2001, σσ. 18.
6 Βλ. Ν. Γκαγκάτσιου, ό.π., σ. 19.
7 Βλ. Χ. Βασιλοπούλου, Αρχιμ., Ο Άγιος Βησσαρίων ο β΄, σ. 28.

Η λύση βρέθηκε το 1743 από τον Ηγούμενο Κοσμά, τους άρχοντες των Χωριών και τους
οπλαρχηγούς της περιοχής. Αυτό το μαρτυρεί και μία από τις δύο λίθινες επιγραφές που
διασώθηκαν. Η επιγραφή αυτή έχει ως εξής:

«Αυτη ανηγέρθη διά κινδύνου και κόπου του Παναγιωτάτου Ηγουμένου Κοσμα και διά Θεου και δαπάναις του εντιμοτάτου κυρΔημάκη και των υπολοίπων αρχων συνακολουθούντων τον λόγον
αυτων. Ετη 1743 Ιανουαρίου ΙΧ».

Η επιγραφή αυτή βρίσκεται σήμερα εντοιχισμένη στην πρόσοψη του Ναού, πάνω από την
είσοδο, πίσω ακριβώς από το κωδωνοστάσιο σε μια θέση που κάνει πολύ δύσκολη την
προσέγγισή της. Η επιγραφή διασώζει τους παράγοντες που συνεργάστηκαν για την ίδρυση του
Μοναστηριού. Είναι ο Ηγούμενος Κοσμάς, ο κυρ Δημάκης και οι υπόλοιπες αρχές της Πύλης,
που αποδέχτηκαν το κάλεσμα των δύο πρώτων, βοηθώντας να πραγματοποιηθεί το έργο. Όπως
φανερώνει η φράση της επιγραφής «διά κινδύνου και κόπου» οι εργασίες εκτελέστηκαν με
πολλές δυσκολίες και μεγάλους κινδύνους, Οι κόποι ήταν απαραίτητοι για τη μεταφορά των
υλικών που απαιτούσε η ανέγερση, ενώ οι κίνδυνοι προέρχονταν από τους Τούρκους που δεν
έβλεπαν με καλό μάτι αυτές τις δραστηριότητες.

Βίντεο Αφιέρωμα στην Μονή.

Για τον Ηγούμενο Κοσμά δεν έχουμε πληροφορίες καθώς στο αρχείο του Δουσίκου και στο
Μοναχολόγιο δεν αναφέρεται το όνομα Κοσμάς. Ο κυρ Δημάκης ήταν οπλαρχηγός και γύριζε
στα βουνά της Πίνδου, των Αγράφων και της Στερεάς. Η καταγωγή του ήταν από το Χαλίκι της
Πίνδου, από τη μεγάλη ασπροποταμίτικη οικογένεια των Δημάκηδων 8.

που έχει απογόνους μέχρι σήμερα. Η αδελφή του Δημάκη, Ξάνθη, ήταν μητέρα του πολιτικού Κωλέτη. Ξάδελφός
του ήταν ο πολιτικός σύμβουλος του Αλή Πασά, Γ. Τουρτούρης. Ένας άλλος συγγενής του ήταν
γραμματέας του Αλή Πασά. Συγγενής του ήταν και ο Ιωάννης Γλυκέας, προσωπικός γιατρός
του Αλή Πασά και λόγιος άνδρας. Όλα αυτά τα πρόσωπα ήταν οι πηγές από τις οποίες μάθαιναν
τα σχέδια του Αλή πασά οι αγωνιστές της επανάστασης του 1821 9.

Η ίδρυση επομένως, της Μονής της Γκούρας είναι μια απόδειξη του ρόλου που έπαιξε η
Εκκλησία και τα Μοναστήρια στη ζωή των υπόδουλων Ελλήνων στα δύσκολα χρόνια της
τουρκικής σκλαβιάς. Η Εκκλησία υπήρξε κιβωτός της σωτηρίας του και τα Μοναστήρια ήταν τα
καταφύγια των «πολεμουμένων» και τα ορμητήρια των πολεμιστών.
Ένα τέτοιο καταφύγιο των αμάχων και ορμητήριο των πολεμιστών υπήρξε σ’ όλη του τη
ζωή και το Μοναστήρι της Γκούρας με αποτέλεσμα να δεχθεί πολλές φορές την πυρά των
Τούρκων.
8 Βλ. Ν. Γκαγκάτσιου, «Η Ιερά Μονή Γκούρας», ΘΧ 5 (1936) 40.
9 Βλ. Α. Χατζηγάκη, ό.π., σ. 225.

Νεότερη Ιστορία της Μονής

Κατά την επανάσταση του Ορλώφ το 1770 οι Τούρκοι έσφαξαν στα Τρίκαλα τρεις χιλιάδες
ανθρώπους και καταδίωξαν όσους κατέφυγαν στο Μοναστήρι της Γκούρας, όπως και σ’ άλλα
και τα λεηλάτησαν 10.
 

Το 1821 η τύχη του έθνους σημαδεύει και τη ζωή του Μοναστηριού. Η Επανάσταση, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε την οργή και την αγανάκτηση των Τούρκων, εναντίον της Εκκλησίας και των Μοναστηριών, γιατί αυτήν θεωρούσαν κύριο αίτιο και ηθικό αυτουργό της εξέγερσης των Ελλήνων. Το Μάϊο του 1823 ο αφέντης των Τρικάλων Σούλτσια
Κόρυντζας, αφού νικήθηκε από τον Οδυσσέα Ανδρούτσο εκδικήθηκε για την ήττα του καίγοντας τα Μοναστήρια της Γκούρας και του Δουσίκου 11 . 

Όταν το 1854 κηρύχθηκε ο Ρωσοτουρκικός Πόλεμος, ο λεγόμενος Κριμαϊκός, ξεσηκώθηκε
πάλι η υπόλοιπη Ελλάδα που ήταν ακόμη υπόδουλη. Η Μονή της Γκούρας πλήρωσε τη
συμμετοχή της στην Επανάσταση με μια νέα καταστροφή 12.

Σύμφωνα με τη δεύτερη λίθινη επιγραφή που διασώθηκε και βρίσκεται σήμερα
εντοιχισμένη στην εξωτερική όψη του δυτικού τοίχου του ναού, για την ανόρθωση και την
ανακαίνιση της Μονής, φρόντισε ο Μακαριστος  Θεοφιλεστάτος Τρίκκης κυρος Μελέτιος, ο οποίος παρεκίνησε και καθοδήγησε τους χριστιανούς της περιοχής.

Η επιγραφή έχει ως εξής:

«εξανενεώθη του Ιερου διά συνδρομης του Θεοφιλεστάτου Τρίκκης κυρίου κυρίου Μελετίου υπό των ευσεβων συγχωριανων. Αιωνία η Μνήμη 1864  04 Απριλίου »

Το 1874 Ηγούμενος του Μοναστηριού είναι ο π. Ιερώνυμος ο οποίος συμμετείχε ενεργά για την
αναχαίτηση των Τούρκων. Στις 3 Μαρτίου του 1878 ο οπλαρχηγός Ζιάκας με ορμητήριο την Πύλη
και το μοναστήρι της Γκούρας επιτίθεται εναντίον του Μουζακίου και μετά από τρεις μέρες το
καταλαμβάνει. Όμως στις 11 Μαρτίου ο Χατζή Μεχμέτ Αγάς από τα Τρίκαλα με Τουρκικό Στρατό
αντεπιτίθεται εναντίον της Πόρτας-Παζάρ και κατορθώνει να διασκορπίσει τους Έλληνες Αντάρτες
που βρίσκονται εκεί, κάτω από τους καπεταναίους Στουρνάρη, Μάνταλο, Παπαϊωάννου, Ντόβα,
Αλεξανδρή και Μηλιώνη. Αμέσως μετά συνεχίζει την καταδίωξη και φτάνει στο Μοναστήρι της
Γκούρας. Στη σύγκρουση εκείνη σκοτώθηκαν ο Ντόβας και ο Ηγούμενος π. Ιερώνυμος. Το μικρό
Μοναστήρι καταστρέφεται άλλη μια φορά μέσα στις φλόγες που άναψαν οι Τούρκοι.

10 Βλ. Ε. Σκουβαρά,- Κ. Μακρή, Αρχαιολογικός και Τουριστικός Οδηγός Θεσσαλίας, Βόλος 1958, σ. 336.
11 Βλ. Α. Χατζηγάκη, ό.π., σ. 127.
12 Βλ. Λ. Καταφυγιώτη, Ιστορία της Θεσσαλίας, ό.π., σ. 10.



Ο Ηγούμενος Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας

Από το1879-1938 Ηγούμενος της Μονής ήταν ο Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας , μια σπουδαία φυσιογνωμία.
Είναι αυτός που κατόρθωσε να ανορθώσει το Μοναστήρι μετά την καταστροφή των Τούρκων. Ο Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας γεννήθηκε το 1860 στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων. Το 1882 σε ηλικία 22 ετών ήρθε στη
Γκούρα και έγινε Μοναχός. Τα γράμματα που ήξερε τότε ήταν λιγοστά, όσα έμαθε στο σχολείο του
Χωριού του. Ήταν όμως φιλομαθής και μελετηρός, γι’ αυτό το Μοναστήρι τον έστειλε στη Σχολή
της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη. Όταν τελείωσε τις σπουδές του Χειροτονήθηκε Ιερέας στο
Πατριαρχείο και ξαναγύρισε στο Μοναστήρι, όπου ανέλαβε την Ηγουμενία 13.

Ο Νέος Ηγούμενος κατόρθωσε να ξανακτίσει το Μοναστήρι το 1893. Ήταν εξαίρετος
Κληρικός και ένθερμος Πατριώτης και Αγωνιστής. Εργάστηκε με ενθουσιασμό για την
οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα στη Θεσσαλία και πρόσφερε πολλά. Ο  Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας ήταν ευαίσθητος σε θέματα Παιδείας. Ενδιαφερόταν για τη μόρφωση των Παιδιών και βοηθούσε
ηθικά και υλικά τους νέους. Πολλοί από τα γύρω χωριά πήγαιναν συχνά να ζητήσουν τις
συμβουλές του.  Άλλωστε το Μοναστήρι είχε γίνει καταφύγιο για πολλούς άνδρες της περιοχής
που τους καταζητούσαν οι Τούρκοι, ιδιαίτερα μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897. Στον καιρό της
Ηγουμενίας του οι Τούρκοι έκαψαν δυο φορές το Μοναστήρι και τις δύο φορές όμως ο Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας κατόρθωσε να το ανορθώσει.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τον τουρκικό ζυγό ο Ηγούμενος Αρχιμανδρίτης  π. Μελέτιος Καρανίκας
επιδίδεται στο φιλανθρωπικό έργο, και συμπαρίσταται σε όλους τους κατοίκους της ευρύτερης
περιοχής 14.

Με βασιλικό Διάταγμα του 1924 στη Μονή της Γκούρας υπάγονται τα Μοναστήρια
Αγία Παρασκευή Νεραϊδοχωρίου, Άγιος Μόδεστος Πύρρας και η Ιερά Μονή Βυτουμά.
Από το 1938-1958 Ξγούμενος αναλαμβάνει ο Θεοφάνης Αμβράζης. Το 1943 η Ηγουμενία του
Θεοφάνη αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της Γερμανικής κατοχής. Το Μοναστήρι και σε αυτές τις
δύσκολες μέρες συνεχίζει το ίδιο αγωνιστικό και προστατευτικό ρόλο. Οι κάτοικοι της Πύλης
κατέφευγαν σ’ αυτό σε κάθε δύσκολη ώρα.
Στις 8 Ιουνίου 1943 τα Γερμανικά κανόνια από τον Προφήτη Ηλία Παλαιομονάστηρου
(Μπελέτσι) χτύπησαν το Μοναστήρι. Αμέσως μετά οι Γερμανοί και οι Ιταλοί έκαναν έφοδο στο
Μοναστήρι γιατί θεωρούσαν ότι είναι βάση και Νοσοκομείο των ανταρτών. Βρήκαν λίγα
φάρμακα του φαρμακοποιού της Πύλης Αναστασίου Δημόπουλου. Πυρπόλησαν το Μοναστήρι
και πήραν δεμένο στο άλογο τον Μοναχό π. Σπυρίδωνα και τον μετέφεραν στο Παλαιομονάστηρο.
Εκεί τον υπέβαλαν σε βασανιστική ανάκριση και τελικά τον άφησαν ελεύθερο. Όταν

13 Βλ. Ν. Γκαγκάτσιου, ό.π., σ. 25.
14 Βλ. Ν. Γκαγκάτσιου, ό.π., σ. 26.

ξαναγύρισε πίσω ο π. Σπυρίδων, βρήκε πάλι το μοναστήρι σε ερείπια. Σ’ αυτή την καταστροφή
κάηκε η παλαιά εικόνα της Θεοτόκου. Το 1960 ο Ναός κατέρρευσε ενώ σε μια καλύβα
εξακολούθησε να επιβιώνει ο μοναχός Αρχιμανδρίτης π. Σπυρίδων.

 

Η μετατροπή της Μονής σε Γυναικεία και η Ανάληψη της Αποστολής της

Το 1961, ο αείμνηστος Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών κυρος Διονύσιος μετατρέπει το
μοναστήρι της Γκούρας σε γυναικείο 15.

Ο τελευταίος Μοναχός  π. Σπυρίδων αποσύρεται στη Μονή του Αγίου Βησσαρίωνος. Δύο γυναίκες, η Αμβροσία και Ευτυχία, προερχόμενες από τα μέρη της Λαμίας έρχονται και ξανακτίζουν το Μοναστήρι πάνω στα ερείπια.

Ο Ναός είχε ήδη καταρρεύσει το 1960 και έτσι ό, τι σώθηκε από το παρελθόν
συγκεντρώθηκε και τοποθετήθηκε προσωρινά στο νάρθηκα. Σώθηκαν μόνο: μια μικρή
επάργυρη Εικόνα της Θεοτόκου που φέρει επάνω της χαραγμένο το όνομα του Ηγουμένου
Ιερωνύμου και τη χρονολογία 1864 και μια άλλη μεγάλη εικόνα της Θεοτόκου, της Οδηγήτριας
της Γκούρας, αφιέρωμα της οικογένειας Λαμπροπούλου από το Μουζάκι, που πήρε τη θέση
εκείνης που χάθηκε στο βομβαρδισμό και την πυρκαγιά του 1943.
Η κατάσταση των ερειπίων δεν πτόησε τις δύο νέες Μοναχές στο δύσκολο έργο της
ανοικοδόμησης του Μοναστηριού. Πάνω στα ερείπια της βόρειας πλευράς έχτισαν τα κελιά τους
και μια μικρή κουζίνα και στη νότια πλευρά επισκευάστηκαν οι παλαιοί σταύλοι για την
παραμονή των ζώων που ήταν απαραίτητα για τη ζωή και τις ανάγκες του Μοναστηριού. Στο
έργο τους αυτό είχαν και τη συνδρομή των κατοίκων των γύρω περιοχών.
Μια μαρμάρινη επιγραφή εντοιχισμένη στην πρόσοψη του Ναού δεξιά, μας πληροφορεί ότι
ο Ναός χτίστηκε το 1964, με τη βοήθεια του Μακαριστού Μητροπολίτου κύρου Διονυσίου:
«Ανηγέρθη επί αρχιερατείας Διονυσίου εν ετει 1964».
O Ναός χτίστηκε σε ρυθμό απλής βασιλικής μονόκλιτης όχι στη θέση του παλαιού αλλά στο
κέντρο της αυλής. Ο Ναός αυτός δεν υφίσταται σήμερα.
Το 1972, με όσα έκαμαν οι δύο Μοναχές ανανέωσαν εκ βάθρων το Μοναστήρι. Φαίνεται
όμως ότι οι πολλές αντιξοότητες που είχαν να αντιμετωπίσουν καθημερινά καθώς και η
αδιαφορία από μέρους της Μητροπόλεως τελικά τις πτοούν και έτσι αναγκάζονται να
αναζητήσουν την ανάπαυσή τους στη Μονή Μεταμορφώσεως, στους Λειβανάτες Λαμίας. 15

Η σχετική απόφαση δημοσιεύεται στο ΦΕΚ, τεύχος δεύτερο, αριθ. 37/ 19 Ιανουαρίου 1965.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα ήλθαν δύο άλλες Μοναχές να πάρουν τη θέση τους και να
συνεχίσουν τον αγώνα για την ψυχική σωτηρία τους και την συνέχιση της ζωής και της
ανορθώσεως του Μοναστηριού, προερχόμενες από τη Μονή των Σταγιάδων, η Γερόντισσα
Θεονίκη (Ιωάννου) από την Τσαγκαράδα του Πηλίου και η Μοναχή Θεοδότη (Κανελοπούλου)
από το Βόλο.
Το 1979, κοιμήθηκε η Γερόντισσα Θεονίκη και αναλαμβάνει καθήκοντα Ηγουμένης η
Μοναχή Θεοδότη, η οποία προχώρησε με γοργά βήματα στην ολοκλήρωση του οικοδομικού
συγκροτήματος της Μονής. Άρχισε με την ανοικοδόμηση της ανατολικής πτέρυγας της Μονής, η
οποία περιλαμβάνει, στα ισόγεια τα εργαστήρια και στον πρώτο όροφο τα κελλιά των Μοναχών
και ανάμεσά τους ένα παρεκκλήσι του Αγίου Νεκταρίου, όπου γίνεται η καθημερινή ακολουθία
και εξυπηρετούνται το χειμώνα κυρίως οι λατρευτικές ανάγκες της Μονής.



Η Ανέγερση του Ναού

Στις 26-6-1986 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών κ.κ. Αλέξιος τελεί
αγιασμό και θεμελιώνει πάνω στα θεμέλια του παλαιού το νέο Καθολικό της Μονής, αφιερωμένο
στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Τα σχέδια του Ναού είναι του αρχιτέκτονα  κ. Αξιώτη. Ολόκληρη τη
δαπάνη και την επιστασία του έργου ανέλαβε και εκτέλεσε ο δωρητής και μέγας ευεργέτης της
μονής κ. Ευάγγελος Πανάγιος από το Μέτσοβο.  Ο κ. Πανάγιος, έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών,
ήταν αρχικά βοσκός και μετέπειτα αρτοποιός.
Το νέο Καθολικό ανήκει στην κατηγορία του Σταυροειδούς μετά τρούλλου Ναού. Είναι
παραδοσιακό Μοναχικό Καθολικό με κυκλικές τις προεξοχές του εγκάρσιου κλίτους, όπου
διαμορφώθηκαν τα αναλόγια και οι θέσεις των Μοναχών και πίσω απ’ αυτά και τους δύο
κεντρικούς κίονες ο χώρος για τους προσκυνητές.

Το Τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο με μετσοβίτικη τεχνοτροπία. Είναι σκαλισμένο από τον ίδιο τον
ευεργέτη κ. Πανάγιο με ανάγλυφες παραστάσεις – όπως και οι δύο ξύλινοι είσοδοι του Ναού – από τη ζωή του Χριστού.

Η λεπτή εργασία του κ. Πανάγιου δεν φαίνεται μόνο στην ξυλογλυπτική τέχνη αλλά και στο
κτίσιμο της πέτρας με την οποία επένδυσε όλο το Ναό εξωτερικά με διάφορα σχήματα,
Σταυρούς, ρόμβους, περιστέρια, ιδιαίτερα στην πρόσοψη του Ναού.
Το καθολικό επικοινωνεί με τα κελιά και το υπόλοιπο Μοναστηριακό Συγκρότημα με μια
εσωτερική θύρα. Στην πρόσοψη αριστερά υψώνεται τριόροφο με τα τόξα του, το κωδονοστάσιο
επενδυμένο με πέτρα. Η κεντρική είσοδος είναι ξύλινη με σκαλιστές παραστάσεις από τη ζωή
του Χριστού. Το δάπεδο είναι στρωμένο με πέτρινες πλάκες.
Τα επίσημα θυρανοίξια του Καθολικού έγιναν στον Εσπερινό της 11 ης Αυγούστου 1991 από  τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη πρ. Τρίκκης και Σταγών κ.κ. Αλέξιο.

Το παρεκκλήσιο του Αγίου Νεκταρίου

Ανάμεσα στα κελιά των Μοναχών της Α. πτέρυγας δεσπόζει το Παρεκκλήσιο του Αγίου
Νεκταρίου. Είναι μικρός Ναός, μονόχωρος με τρούλλο. Ξεκίνησε με δωρεά του καθηγουμένου
της Ι. Μ. Βαρλαάμ Μετεώρων, Αρχιμανδρίτη π.Ισίδωρο Τσιατά. Χρησιμοποιείται κυρίως για τις λατρευτικές
ανάγκες των Μοναχών.

Κειμήλια

Από παλιά σώθηκαν:
Μια μικρή Εικόνα της Θεοτόκου η οποία φέρει πάνω της το όνομα του Ηγουμένου
Ιερωνύμου, του 1864.
Μια Εικόνα του Αγίου Γεωργίου του 1875.
Δύο Λειψανοθήκες με τεμάχια Λειψάνων διαφόρων Αγίων που βρίσκονται στη Μονή.

Άγια Λείψανα

Μέσα στο καθολικό της Μονής δίπλα στο προσκυνητάρι της Θεοτόκου βρίσκονται σήμερα
δύο αργυρές Λειψανοθήκες που περιέχουν τεμάχια Αγίων Λειψάνων των παρακάτω Αγίων:
Η πρώτη περιέχει: δόντι του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, τεμάχιο Δέρματος του Αγίου
Ιωάννου του Χρυσοστόμου και της Αγίας Άννης, πλευρό του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, του
Αγίου Μοδέστου, του Αποστόλου Βαρθολομαίου, του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος, του Οσίου
Ιωάννου του Καλυβίτου.
Η δεύτερη λειψανοθήκη περιέχει Λείψανα του αγίου Νικολάου του εξ Ιωαννίνων, του Αγίου
Τρύφωνα, δύο Ανωνύμων Αγίων.

Η Ζωή των Μοναχών

Η ζωή των Μοναχών σήμερα στο Μοναστήρι της Γκούρας – όπως άλλωστε και σ’ όλα τα
Μοναστήρια – κατανέμεται στις εξής απασχολήσεις: Πνευματική άσκηση-μελέτη – Προσευχή εργασία.

Το ημερήσιο πρόγραμμα είναι διαρθρωμένο ως εξής:

3:00: Έγερση
3:00-4:00: Ατομικός κανόνας
4:00-6:00: Ακολουθία του Όρθρου και της Α΄ ώρας
6:00-7:30: Ανάπαυση
7:30-8:00: Πρωϊνή Τράπεζα
8:00-12:30: Διακονήματα
12:30-1:00: Τριθέκτη-Παράκληση
1:00-1:30: Τράπεζα
1:30-15:00: Ανάπαυση
15:00-17:30: Διακονήματα
17:30-18:30: (το καλοκαίρι στις 18:00-19:00) Εσπερινός
19:00-19:30: Τράπεζα
19:30-20:00: Απόδειπνο
20:00-22:00: Ατομική μελέτη-προσευχή

Τα Διακονήματα

Τα κυριότερα διακονήματα στα οποία επιδίδονται οι μοναχές, που αποτελούν και τη
μοναδική οικονομική βάση της συντήρησης και ζωής της Μονής είναι τα εξής:
1. Εργόχειρο, πλέξιμο, κέντημα, υπάρχει ραφείο όπου κατασκευάζουν ιερά
άμφια.
2. Κατασκευή θυμιάματος
3. Αγιογραφία. Δύο μέλη ασχολούνται με την αγιογραφία.
4. Κηροπλαστείο
5. Περιποίηση των ζώων
6. Κηπουρική
7. Φιλοξενία, υποδοχή και περιποίηση των προσκυνητών

Ιδιοκτησία της Μονής
Παλιότερα η Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας είχε στην ιδιοκτησία της εκατό
(100) στρεμμάτων.

Σήμερα έχει τα ακόλουθα:
27 στρέμματα ποτιστικά
8 στρέμματα στα σύνορα Παλαιομονάστηρου-Πύλης
2 στρέμματα προσφορά μιας κυρίας
Τα υπόλοιπα εκποιήθηκαν για τις ανάγκες του Μοναστηριού

 

σ.σ. Σήμερα 17 Οκτωβρίου 2018  όπου Αναρτήθηκε το παρόν αφιέρωμα στην σελίδα theodromion.gr η Ιερά Μονή διοικητικά υπάγεται  στην Ιερά Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών είναι ο  κ.κ. Χρυσόστομος (κατά κόσμον Γεώργιος) Νάσης Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών εξελέγη την 9η Οκτωβρίου 2015 και χειροτονήθηκε την 11ηΟκτωβρίου 2015.

 

Ευχαριστούμε την αναγνώστρια μας κυρία Βασιλική Παππά για το κείμενο του Ιστορικού της Ιεράς Μονής  που μας παρέδωσε

 

σσ.theodromion.gr :  Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο theodromion@gmail.com  άρθρα, ιστορικά Ιέρων Ναών -Μοναστηριών  βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους Αναγνώστες μας.

Γράψτε μας το σχόλιο σας εδώ

Βαθμολόγησε την Ανάρτηση μας

Πόσο χρήσιμη ήταν αυτή η ανάρτηση ;

Αναγνώστες που Βαθμολόγησαν * 0 * / Επιλέξατε την Βαθμολογία * 0 * αστέρι. *Συντακτική Ομάδα theodromion.gr : Ευχαριστούμε που μας στηρίζεται

Δεν υπάρχουν ψηφοφορίες μέχρι τώρα! Γίνετε ο πρώτος που θα αξιολογήσει αυτήν την ανάρτηση

Αν το βρήκες ενδιαφέρον Κοινοποίησε το

Η κοινοποίηση που θα κάνετε μας βοηθάτε να συνεχίσουμε την προσπάθεια μας

Ακολούθησε μας στα social media

Like
Κοινοποίησε την Ανάρτηση μας αν σας φάνηκε ενδιαφέρον
Δές και αυτό
Χρόνος Ανάγνωσης 11 Λεπτά του π. Νεκταρίου Πόκια : Ξέρουμε…
x
error: Ευχαριστούμε