Κύπρος: Ιερά Μονή Παναγίας Σφαλαγγιωτίσσης
Last Updated on: 31st Δεκέμβριος 2018, 07:19 μμ
Ἡ γνώση τῆς ἱστορίας τῶν διαφόρων πνευματικῶν κέντρων τῆς πίστης μας καί τοῦ πολιτισμοῦ μας, μᾶς δένει μέ τόν τόπο μας καί μεταξύ μας καί μᾶς θωρακίζει ἐνάντια στή φθορά καί τήν ἀλλοτρίωση πού συστηματικά ἐφαρμόζουν οἱ διάφοροι ἄσπονδοι ἐχθροί τῆς ᾿Ορθοδοξίας καί τοῦ ῾Ελληνικοῦ ἔθνους μας. Κατ᾿ ἐξοχήν ὅμως ἡ γνώση τῆς ἱστορίας τῶν μοναστηριῶν μας καί τῶν ἀγώνων τῶν μοναχῶν, τῶν ἀγωνιστῶν αὐτῶν τῆς πίστης καί τῆς φυλῆς μας, αὐτῶν πού ὕψωσαν τό πνευματικό ἀνάστημα τους ἐναντίον τῶν Λατίνων καί τῶν Τούρκων κατακτητῶν, πού συστηματικά προσπάθησαν νά παρασύρουν τόν ὑπόδουλο λαό μας στίς πλᾶνες καί κακοδοξίες τους, ἡ γνώση αὐτή, σίγουρα, θωρακίζει τήν ψυχή καί ἀτσαλώνει τό φρόνημα γιά νά φυλάξουμε σάν κόρη ὀφθαλμοῦ τήν πίστη μας καί τά ἰδανικά τῆς φυλῆς μας.
Αξιόλογοι ἑρευνητές, λαογράφοι καί συγγραφεῖς διέσωσαν μέ τήν πέννα τους πολλά ἀπό τήν ἱστορία τοῦ τόπου μας ὅπου σάν ὁδοδείχτες δείχνουν τό δρόμο τοῦ καθήκοντος καί τοῦ χρέους στίς ἐρχόμενες γενεές.
Δυστυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καί μερικά Μοναστήρια στόν τόπο μας γιά τά ὁποῖα τίποτα δέν γνωρίζουμε. ῞Ενα ἀπό αὐτά εἷναι καί τό Μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας λίγα χιλιόμετρα ἔξω ἀπό τή Λεμεσό. Αὐτοῦ τοῦ Μοναστηριοῦ θά προσπαθήσουμε νά φωτίσουμε τό σκοτάδι τῆς ἱστορίας του καί νά δοῦμε ὅσο μπορέσουμε κάτι ἀπό τή ζωή του. Ἀφορμή γιά τή ἀναφορά αὐτή στό Μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας, ἦταν οἱ ἐρωτήσεις τῶν προσκυνητῶν πού ἔφθαναν ἐδῶ καί ἤθελαν νά μάθουν γιά τό Μοναστήρι.
Ἀπό τόν Αὔγουστο τοῦ 1989 ἐφημερεύω στήν Μονή αὐτή καί σκέφθηκα ὅτι κάτι πρέπει νά κάνω γιά τό θέμα καί νά ἱκανοποιήσω τήν περιέργεια τῶν προσκυνητῶν ἀλλά καί νά γίνει μιά ἀρχή ἴσως κάποιοι ἱκανώτεροι ἀσχοληθοῦν σοβαρά μέ τό θέμα μας.
Γραπτές πηγές δέ βρήκαμε ἀρκετές πού νά μᾶς βοηθήσουν νά πληροφορηθοῦμε ἀκριβῶς γύρω ἀπό τήν ὕπαρξη καί δραστηριότητα τουῦ Μοναστηριοῦ αὐτοῦ, γιατί τό πέρασμα τοῦ χρόνου καί δυστυχῶς ἡ ἀμέλεια τῶν κατά καιρούς ἐπισκόπων Κιτίου ἄφησαν νά χαθοῦν οἱ πολύτιμες πληροφορίες πού ὑπῆρχαν στή Μονή. Αὐτό φαίνεται ἀπό τήν ἐπισκεψη στή Μονή ξένων περιηγητῶν πού ἀναφέρονταν σέ συγκεκριμένα πράγματα καί ἔδειχναν ὅτι γνώριζαν πράγματα πού ἔμαθαν στίς βιβλιοθῆκες τῶν χωρῶν τους.
Μέ τίς ἐλάχιστες πληροφορίες πού βρήκαμε θά προσπαθήσουμε νά πλησιάσουμε συμπερασματικά τήν ἀρχή καί τό τέλος τοῦ μοναστηριοῦ αὐτοῦ
Ἔτσι μέ τίς ἐλάχιστες γραπτές ἀναφορές καί τίς προφορικές παραδόσεις τῶν κατοίκων τῶν γύρω χωριῶν, ἀλλ, καί αὐτῶν πού ἔζησαν γιά μισό αἰώνα, στό χῶρο τῆς Μονῆς, ὅταν αὐτή ἦταν ἐγκαταλελημένη, ἐλπίζουμε νά δώσουμε ἔστω καί κατά προσέγγιση μερικές πληροφορίες καί νά ἱκανοποιήσουμε τή φιλομάθεια τῶν προσκυνητῶν, μέχρι πού ἵσως ἡ Παναγία θελήσει νά φωτίσει περισσότερο ἱκανούς στά θέματα αὐτά καί παρουσιάσουν ἀπό τίς πηγές τοῦ ἐξωτερικοῦ περισσότερο συγκεκριμένα στοιχεῖα γιά καλλίτερη πληροφόρηση
π. Χαράλαμπος Νεοφύτου Εφημέριος τῆς Μονῆς.
Γιά τήν Δεύτερη ἔκδοση.
Ἐπειδή ἔχει ἐξαντληθεῖ ἀπό καιροῦ ἠ πρώτη ἔδοση καί οἱ εὐλαβεῖς προσκυνητές τῆς Παναγίας ἐνδιαφέρονται νά μάθουν γιά τήν ἱστορία καί τή διαδρομή τῆς Μονῆς αὐτῆς, ἀπεφασίσαμε νά ἐπανεκδόσουμε τό βιογραφικό τοῦ Μοναστηριοῦ καί νά ἰκανοποιήσουμε ἔτσι τή φιλομάθεια τῶν προσκυνητῶν.
Ἀκόμα θά πρέπει νά ἐνημερώσουμε τόν ἐπισκέπτη, πού ἔρχεται νά προσκυνήσει καί θά διαπιστώσει ἀλλαγές τόσο στό ναό τῆς Μονῆς, ὅσο καί στό γύρω περιβάλλον, πότε αὐτές ἔγιναν.
Ἡ διαπίστωσή μας, ὅσο ἀφορά τήν ἱστορία τοῦ Μοναστηριοῦ εἶναι ὅτι αὐτά πού γράφαμε στήν πρώτη ἔκδοση, εἶναι κατά τή γνώμη μας πολύ κοντά στήν πραγματικότητα, σύμφωνα καί μέ ἐλάχιστα νέα στοιχεῖα πού βρήκαμε καί τά καταγράφουμε.
Ἡ πρώτη ανοικοδόμηση της Μονῆς
2ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΦΑΛΑΓΓΙΩΤΙΣΣΑΣ
Η γεωγαφική θέση τῆς Μονῆς.
Η Μονή βρίσκεται 4 χιλιόμετρα βορειοανατολικά τοῦ χωριοῦ ἅγιος ᾿Αθανάσιος, στήν τοποθεσία îΣτενώματαï, σ᾿ ἕνα ὅμορφο τοπίο πού συνδέει τόν κάμπο μέ τό βουνό. Νότια τῆς Μονῆς ἑνάμισυ χιλιόμετρο βρίσκεται τό νέο Κοιμητήριο Λεμεσοῦ. Στήν περιοχή ὑπάρχουν μερικοί θάμνοι σχοινιᾶς, τριμιθιᾶς, μερικές ἐλιές καί χαρουπιές πού στά παλιά χρόνια κάλυπταν τήν περιοχή. ᾿Ανατολικά τῆς Μονῆς, ὑπάρχει ἕνα βαθύ φαράγγι πού φαίνεται σάν φυσικός προστάτης της. Δυτικά καί ἀπό τό ὕψος τῆς Μονῆς ξεκινᾶ μιά κοιλάδα πού καταλήγει βόρεια τοῦ νέου Κοιμητηρίου καί ἑνώνεται μέ τό φαράγγι, σχηματίζοντας μιά ποδιά πού στό ὕψος καί τῶν δύο εἶναι κτισμένη ἡ Μονή.
Ἀσφαλτοστρωμένος δρόμος ὁδηγεῖ ἄνετα τόν προσκυνητή στό μοναστήρι αὐτό. Σ᾿ ἕνα γωνιακό συγκρότημα 150χ80 περίπου μέτρων εἶναι κατανεμημένα τά κελιά, (διαμερίσματα) τῶν ἀδελφῶν τῆς Μονῆς, ἡ τραπεζαρία δύο φούρνοι, τό μαγειρεῖο, καί τά ἐργαστήρια εἰκονογραφίας
3.ΓΡΑΠΤΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ.
Τίς λίγες γραπτές μαρτυρίες πού βρήκαμε στήν Κύπρο γιά τό θέμα μας τίς παρουσιάζουμε ἀμέσως:
α) Στόν ᾿Ενετικό χάρτη ΙΙ (ἡ Σφαλαγγιώτισσα) σημειοῦται ἅνωθεν τῆς Γερμασόγιας. Μονή εἰς Λεμεσόν..[1]
β) ῾῾ Μεταξύ τῶν εἰς τόν θρόνον Κιτίου ὑπαγομένων Μονῶν, περιλαμβάνονται στόν ΠΑ.6. Σφαλαγγιώτισσα( ἐν χωρίῳ ἁγ. ᾿Αθανασίου), διότι ἡ Μονή ἔκειτο τρία ἀγγλικά μακράν τοῦ χωρίου ἅγιος ᾿Αθανάσιος τῆς Λεμεσοῦ, παρά τῇ Γερμασόγεια. ᾿Απεκλήθη δ᾿ οὕτω ἐκ τοῦ ὅτι ἔχει θαυματουργόν δύναμιν νά θεραπεύει τά δήγματα τοῦ σφαλαγγιοῦ, (ἄνθρακος).
γ) ῾Η μόνη περί τοῦ Μοναστηριοῦ λεπτομέρειά μας, εἶναι ὅτι ἀναφέρεται τό ὄνομα ἑνός τῶν ῾Ηγουμένων αὐτῆς, τοῦ Γερασίμου, κατά 1727 Σεπτεμβ. 4, ἀναγραφόμενον εἰς τόν Κώδ. Κιτι.Α. σελ. 10-11. ῾῾....καί ὁ ῾Ηγούμενος τῆς Σφαλαγγιώτισσας παπᾶ κύρ Γεράσιμος παρόν.᾿᾿ ᾿Εκ τούτου τεκμαιρόμεθα τι ἡ Μονή ἄγνωστον πότε ἱδρυθεῖα θά ὑφίστατο τόν ιη΄ αἰώνα»[2]
δ) Στή Μονή, ἀναφέρονται καί δύο ξένοι ἐπισκέπτες, ὁ G. Jeffery 1918, καί ὁ Runnis 1936.
Ὁ πρῶτος γράφει. «Περίπου 3 μίλια ἀπόσταση ἀπό τό χωριό ( τόν Ἅγ. Ἀθανάσιο), βρίσκεται τό Μοναστῆρι τῆς Σφαλαγγιώτισσας, τό ὁποῖο πῆρε τό ὄνομά του ἀπό θαυματουργική εἰκόνα τῆς Παναγίας, ἡ ὁποία θεράπευε τίς δαγκωματιές μιᾶς μῦγας ἡ ὁποία ὀνομάζόταν “σφαλάγγι’ ἤ ἄνθρακας. Ἡ θαυματουργική εἰκόνα μαζί μέ ὅλες τίς ἄλλες εἰκόνες τοῦ Μοναστηριοῦ αὐτοῦ τό ὁποῖο δέν ἐπιδεικνύει ἐνδιαφέρον, μετεφέρθησαν στήν Ἱεράν Μητρόπολη Λεμεσοῦ.»[3]
Ὁ δεύτερος:«Τό μικρό Μοναστῆρι τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας, ἀναφέρεται ὅτι πῆρε τό ὄνομα του ἀπό μιά θαυματουργική εἰκόνα τῆς Παναγίας ἡ ὁποία, ὅπως λέγεται, θεράπευε τίς συνέπειες ἀπό τό δάγκωμα τῆς μῦγας σφαλάγγι ἤ ἄνθρακας. Τό μικρό κτήριο δέν παρουσιάζει ἰδιαίτερον ἐνδιαφέρον καί εἶναι ἀρκετά μοντέρνο. Γειτονεύει δέ μέ δύο οἰκοισμούς (hamplets), τή Μέσα γειτονιά καί τόν Ἅγιο Ἀθανάσιο, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν ἀρχαῖα ἤ ἐνδιαφέρον γι’ αὐτά.»[4]
δ) Στή Μεγάλη Κυπριακή ᾿Εγκυκλοπαίδεια, στό λῆμμα Σφαλαγγιάτισσα, γίνεται ἀναφορά στή Μονή.
Ὅπως φαίνεται στό κατάστιχον vi τῆς Ἀρχι-επισκοπῆς Κύπρου τό Μοναστῆρι λειτουργοῦσε τό 1825 καί εἶχε 2 μοναχούς[5]
Ἡ ἔλλειψη γραπτῶν πληροφοριῶν γιά τό μοναστήρι μᾶς ἀνάγκασε νά στραφοῦμε στήν προφορική παράδοση καί στίς μαρτυρίες τῶν ἡλικιωμένων προσώπων πού εἶχαν ἐπαφή μέ τή Μονή, ἀπό μικρῆς ἡλικίας. ᾿Ιδιαίτερα δέ στά πρόσωπα πού ἔζησαν καί πού γεννήθηκαν μέσα στή Μονή στό διαστημα 1916-1960.
Ἡ εἴσοδος στή Μονή
Ἕνας ἀπ’ αὐτούς ὁ ᾿Οδυσσέας ᾿Αχιλλέα μᾶς εἶπε τά ἑξῆς;῾῾ ῾Ο πατέρας μου ἦλθε ἀπό τήν Πάφο, στόν ἁγ. ᾿Αθανάσιο τό 1916, γιά δουλειά. ᾿Εγώ εἴμουνα τότε 10 χρόνων. Μπῆκε στήν ὑπηρεσία κάποιου πλούσιου πού λεγόταν Στραβονεόφυτος καί πρόσεχε τό κοπάδι του. Στήν ἀρχή μέναμε στή μάνδρα του, στόν ἅγιο ᾿Επιφάνιο, ἀπέναντι τῆς σημερινῆς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιάτισσας.[6]
Τό 1920 ἐπειδή ὁ μάστρος μας εἶχε νοικιασμένο τό Μοναστῆρι μεταφέραμε τό κοπάδι ἐκεῖ καί μέναμε μέσα στά ἀδειανά σπίτια τῆς Μονῆς. ῾Ο μάστρος μας πέθανε τό 1924 σέ ἡλικία 70 χρόνων. ῾Ο γέρο ᾿Οδυσσέας μᾶς διηγήθηκε καί μερικά θαύματα τῆς Παναγίας τά ὀποῖα γράφουμε ἀλλοῦ. Εκεῖνος ὅμως πού μᾶς δίνει σημαντικές πληροφορίες εἶναι ὁ γιός του ᾿Οδυσσέα ὁ Χαράλαμπος, πού χρημάτησε κοινοτάρχης ἁγ. ᾿Αθανασίου, 1990-1994.
Ὁ Χαράλαμπος γεννήθηκε μέσα στό Μοναστήρι τό 1936, καί ἔφυγε ἀπ᾿ αὐτό ὅταν παντρεύτηκε. Τά πρῶτα του γράμματα τά μάθαινε στό δημοτικό σχολεῖο τοῦ ἅγ. ᾿Αθανάσιου. Αὐτός μᾶς εἶπε τά πιό κάτω: « ῞Οταν ἤμουν 8-9 χρόνων ἔπαιζα μέσα στά χαλάσματα τῆς Μονῆς. Μιά μέρα χαλοῦσα πέτρες ἀπό κάποιο χαλασμένο τοῖχο. Βρῆκα μιά τετράγωνη πλάκα καί τή σήκωσα καί κάτω ἀπό αὐτή φάνηκε κάτι σάν δέμα· τό πῆρα καί εἶδα ὅτι ἦταν δέρμα προβάτου ραμμένο, πού κάτι φύλαγε μέσα του. Τό ἄνοιξα καί βρῆκα ἕνα τετράδιο γραμμένο στό χέρι μέ μελάνι. Μέ τά λίγα γράμματα πού μάθαινα στό σχολεῖο, ἄρχισα σιγά σιγά νά τό διαβάζω, λέξη, λέξη. Μοῦ ἄρεσε νά τό διαβάζω καί τό εἶχα πάντα μαζί μου. Καμιά λέξη πού δέν καταλάβαινα μοῦ τήν ἐξηγοῦσε ὁ παππούς μου. Αὐτό διάρκεσε ἀρκετό καιρό, ὥσπου μιά μέρα θύμωσε ὁ γέρος καί μέ πρόσταξε νά τό πάρω καί νά τό βάλω ἐκεῖ πού ἦταν καί τά ἄλλα βιβλία τῆς ᾿Εκκλησίας. ἐπειδή ὅμως μοῦ ἄρεσε αὐτή ἡ ἱστορία, πήγαινα καί τό ἔπαιρνα καί συνέχιζα νά τό διαβάζω. Αὐτό ἦταν τό 1946 περίπου᾿᾿.
Ἡ ἀρχική εἴσοδος στό νότιο κλῖτος τοῦ Ναοῦ
5.Η ἵδρυση τῆς Μονῆς σύμφωνα μέ
τό χειρόγραφο.
Συνεχίζοντας ὁ κοινοτάρχης λέγει: ῾῾ Θυμᾶμε ὅτι τό τετράδιο ἐκεῖνο ἔγραφε γιά τήν ἵδρυση τῆς Μονῆς τά ἑξῆς: Κάποιο καλόγερο ἀπό μακρυνό μέρος, τόν εἶχε κεντρίσει τό σφαλάντζι καί σφαδάζοντας ἀπό τούς πόνους φώναζε῾῾ Παναγία μου, Παναγία μου᾿᾿, Τή νύχτα στόν ὕπνο, τοῦ παρουσιάστηκε ἡ Παναγία καί τοῦ εἶπε· «Νά ἔλθεις στό σπίτι μου καί θά θεραπευθεῖς.»῾Ο καλόγερος τή ρώτησε ποιά εἶναι, καί τοῦ εἶπε, εἶμαι ἡ Παναγία ἡ Σφαλαγγιώτισσα καί θά μέ βρεῖς στήν περιοχή τῆς Λεμεσοῦ. ῎Ετσι ἔφθασε καλόγερος στή Λεμεσό μέ φρικτούς πόνους καί ρωτοῦσε ποῦ βρίσκεται ἡ Σφαλαγγιώτισσα. Κάποιοι τόν ὁδήγησαν στό χωριό ἅγ. ᾿Αθανάσιος κοντά στη Λεμεσό. ὅπου δύο ἡλικιωμένοι εἶπαν νά τόν πάρουν ἐκεῖ πού βρισκόταν ἡ θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας.
Μόλις ξεκίνησαν γιά τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας οἱ πόνοι σταμάτησαν καί ἀνακουφίσθηκε ὁ ἄνθρωπος. ῾Η εἰκόνα ἦταν τοποθετημένη μέσα σ᾿ ἕνα μικρό σπήλαιο, ὅπου ἔκαιε νύχτα μέρα κανδῆλι. Τό μέρος πού ἦταν ἡ εἰκόνα, εἶναι δύο χιλιόμετρα ἀνατολικά τοῦ χωριοῦ ἅγ. ᾿Αθανάσιος καί ἕνα χιλιόμετρο νότια τῆς σημερινῆς Μονῆς καί στή βόρεια ἄκρη τοῦ νέου κοιμητηρίου. ᾿Αφοῦ προσκύνησε ὁ καλόγερος τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας[7] ἐπέστρεψαν στό χωριό.
Από εὐγνωμοσύνη ὁ καλόγερος ρώτησε ἄν εἶχε κτήματα ἡ Παναγία νά μείνει νά τά καλλιεργεῖ, ἀλλά ἡ ἐπιτροπεία, ἵσως τοῦ χωριοῦ, τόν ἔστειλαν στό ἐγκαταλειμένο μοναστήρι τοῦ ἁγ. Νικολάου τῶν Γάτων κοντά στό χωριό ᾿Ακρωτήρι. Ο καλόγερος πῆγε στό μοναστήρι αὐτό, ἀλλά ἡ μορφή τῆς Παναγίας ἦταν συνέχεια μέσα στό μυαλό του καί δέν ἔφευγε. Σέ λίγες μέρες ἐπέστρεψε στό μέρος πού ἦταν ἡ θαυματουργική εἰκόνα τῆς Παναγίας καί ἔμεινε ἐκεῖ τό βράδυ καί κοιμήθηκε κοντά στήν εἰκόνα. Σέ κάποια στιγμή παρουσιάζεται ἡ Παναγία καί τοῦ λέγει· ῾῾καλόγερε ἀκολούθαμε᾿᾿ Καλόγερος καί Παναγία περπάτησαν ἕνα χιλιόμετρο καί ἔφθασαν στό μέρος πού βρίσκεται ἡ σημερινή Μονή. Τό μέρος ἦταν ἕνα ὕψωμα καί ὑπῆρχε μιά ἀναβαθμίδα στενῆς γῆς. Σταμάτησαν κοντά σ᾿ ἕνα θάμνο σχοινιᾶς καί ἡ Παναγία λέγει στόν καλόγερο. «᾿Εδῶ βρίσκεται τό ἁγίασμά μου καί νά σκάψετε νά τό βρῆτε. Νά πεῖς στούς χριστιανούς νά κτίσουν ἐδῶ μιά ᾿Εκκλησία.»
Μόλις ὁ καλόγερος ἀνάφερε στούς χριστιανούς τήν ἐπιθυμία τῆς Παναγίας, φρόντισαν καί ἔκτισαν μιά Ἐκκλησία στό μέρος πού ὑπέδειξε ἡ Παναγία. Μιά Ἐκκλησούλλα ἀνάλογα μέ τό χῶρο. Ἐπίσης ἔσκαψαν καί βρῆκαν καί τό ἁγίασμα.
Υπῆρχαν καί ἄλλα στό χειρόγραφο ἀλλα δέν τά θυμᾶται ὅλα ὁ συνομιλητής μας. ᾿Εκεῖνο πού θυμᾶμαι πολύ ζωηρά, λέγει, εἶναι ἡ περιγραφή τῆς καταστροφῆς τῆς Μονῆς καί τῆς ἀνεύρεσης τῆς εἰκόνας.
῎Εγραφε ἐκεῖνο τό τετράδιο, ὅτι, ὅταν οἱ Μοναχοί θέρισαν τά σπαρτά τους καί τά μάζεψαν γιά νά τά ἀλωνέψουν, πῆγα οἰ Τοῦρκοι μιά νύχτα καί ἔβαλαν φωτιά καί κάηκαν ὅλα. ὁ ῾Ηγούμενος τήν ἄλλη μέρα πῆγε στόν Πασᾶ καί τοῦ παραπονέθηκε. ῾Ο Πασᾶς τοῦ ὑποσχέθηκε νά τόν προστατέψει, ἀλλά ἀντί προστασίας, τήν ἄλλη μέρα ἐπέδραμαν στή Μονή Τοῦρκοι καί ἔσφαξαν ὅσους μοναχούς βρῆκαν καί λεηλάτησαν τή Μονή. Φεύγοντας πῆραν μαζί τους καί τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας καί γιά ἄγνωστους λόγους, ἑνα χιλιόμετρο μακρυά τήν ἔριξαν μέσα σ᾿ ἕνα θάμνο σχοινιᾶς.
Γιά τρία χρόνια κανένας χριστιανός τῆς περιοχής δέν ξεμυτοῦσε στό μέρος τῆς Μονῆς, ἀπό φόβο καί ἡ Μονή ἔμεινε στὀ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Εἶχαν περάσει τέσσερα χρόνια, καί κατά τήν περίοδο ἐκείνη, δέν εἶχε βρέξει καθόλου καί ὑπέφεραν Χριστιανοί καί Τοῦρκοι. ῎Ετσι μιά ἀντιπροσωπεία πῆγε στόν Πασᾶ καί τόν παρακάλεσε νά φροντίσει νά βρεθεῖ ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας, πού διαπίστωσαν τήν ἀπουσία της ἀπό τή Μονή, γιά νά κάνουν δέηση νά βρέξει, διαφορετικά θά καταστραφοῦν Χριστιανοί καί Τοῦρκοι μαζί.
Ο Πασᾶς ἔδειξε κατανόηση καί τούς ὑποσχέθηκε πώς θά φροντίσει. Τήν ἄλλη μέρα κιόλας ἔστειλε ἀνακριτή στή Λεμεσό καί ἄρχισε νά ἀνακρίνει χριστιανούς καί τούρκους. Μετά ἀπό πολλές ἐξετάσεις τῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς, παρουσιάστηκε ὁ ἄνθρωπος πού γνώριζε τό μέρος ὅπου βρισκόταν ἡ εἰκόνα. Αὐτός ἦταν ὁ Κιαμήλ Χασάν, καί ἦταν μισταρκός σ᾿ ἕνα χριστιανό, ἀπό μικρός. Τήν ἡμέρα τῆς σφαγῆς τῶν μοναχῶν ἔβοσκε τό κοπάδι τοῦ μάστρου του, λίγο πιό πέρα ἀπό τή Μονή στήν τοποθεσία ῾῾Μελισσόκρεμος᾿᾿ καί εἶδε τούς φονιᾶδες πού ἔφευγαν καί σέ μιά στιγμή ἔριξαν τήν εἰκόνα μέσα στή σχοινιᾶ, ἀλλά ἀπό τό φόβο του δέν ἀνέφερε τίποτα σέ κανένα.
Ἡ εἰκόνα τῆς Σφαλαγγιώτισσας πού βρέθηκε στη σχοινιά μακρυά ἀπό τή Μονή.
Οταν ὀ ἀνακριτής ἔμαθε ποῦ βρίσκεται ἡ εἰκόνα, κάλεσε τούς χριστιανούς, καί μαζί μέ τόν Κιαμήλ, ξεκίνησαν γιά τό μέρος πού τούς εἶπε ὅτι βρίσκεται ἡ εἰκόνα. ῎Εφθασαν στό μέρος πού βρίσκεται σήμερα τό ἀντλιοστάσιο τῆς Μονῆς καί ξαφνικά ὁ Κιαμήλ λέγει στούς ἄλλους· σταματᾶτε! γιατί κάτι συμβαίνει στή σχοινιά. Βλέπω μιά χανούμισσα νά κλαίει· κανένας ὅμως δέν ἔβλεπε τίποτα καί συνέχισαν τό δρόμο τους. ῞Οταν ἔφθασαν στή σχοινιά κύταξαν καί βρῆκαν τήν εἰκόνα ἀκουμπισμένη στό κορμό τοῦ δένδρου, πού εἶχε μεγάλωσει πιά. Μέ πολλή συγκίνηση καί δάκρυα πῆραν οἱ χριστιανοί τήν εἰκόνα καί ξεκίνησαν γιά τή Μονή. Στό δρόμο καί ἐνῶ ἦταν καλοκαῖρι καί ὁ οὐρανός καθαρός, ξαφνικά συνέφιασε καί ξέσπασε καταιγίδα. ῾Ο Τοῦρκος ἀνακριτής ἔλεγε «τρέξετε στό τζιαμί της γιά γλυτώσουμε᾿»᾿. Πῆραν τήν εἰκόνα,τήν τοποθέτησαν στή θέση της καί ὁ Τοῦρκος ἀνακριτής ὑποσχέθηκε ὅτι δέ θά ξαναπειραχθεῖ ἡ μονή.
Αὐτά εἶναι πού θυμᾶται ὁ συνομιλητής μας ἀπό τό τετράδιο ἐκεῖνο πού ἄν καί ἐλλειπῆ ρίχνουν κάποιο φῶς στήν ἱστορία τῆς Μονῆς αὐτῆς.
Εκτοτε στή Μονή ἵσως, περιοδικά νά κατοί-κοισαν μοναχοί, γιατί σύμφωνα μέ τή μαρτυρία πού προαναφέραμε ἀρχές τοῦ 18ου αἰώνα, ὁ Παπα Γεράσιμος ἀναφερόταν σάν ῾Ηγούμενος τῆς Σφαλαγγιώτισσας. Δέν γνωρίζουμε ἄν ὑπῆρχαν καί πόσοι μοναχοί.
Τό σίγουρο εἶναι ὅτι ἀργότερα ἡ Μονή νικοιάζοταν ἀπό τή Μητρόπολη Κιτίου σέ διάφορους γεωργούς ἤ βοσκούς.
Στή διήγηση πού ἀκούσαμε ὑπάρχουν μερικά στοιχεῖα πού ἄν τά συσχετίσουμε μέ κάποια γεγονότα πού συνέβηκαν στό παρελθόν, πιστεύω πώς θά προσεγγίσουμε τό χρόνο τῆς ἴδρυσης καί παρακμής τῆς μονῆς αὐτῆς.
6.ΠΟΤΕ ΙΔΡΥΘΗΚΕ Η ΜΟΝΗ;
Ἕνα στοιχεῖο πού μᾶς βοηθᾶ νά προσεγγίσουμε τό χρόνο πού ἱδρύθηκε ἡ Μονή τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας, (Τό δεύτερο, πιστεύω) εἶναι τό ἑξῆς: Στή διήγησή πιό πίσω ἀναφέραμε πώς ὁ καλόγερος εἶχε πάει στή Μονή τοῦ ἁγ. Νικολάου τῶν Γάτων, καί μετά ἀπό ὑπόδειξη τῆς Παναγίας ἄρχισε νά δημιουργεῖται τό Μοναστῆρι τῆς Σφαλαγγιώτισσας.
Τότε τό Μοναστῆρι ἁγ. Νικολάου ἦταν ἔρημο ἀπό μοναχούς ὅπως θά δοῦμε στή συνέχεια. Ἐρευνήσαμε καί βρήκαμε γραπτές ἱστορικές πηγές πού βοηθοῦν καθορίσουμε τό χρόνο τῆς ἐγκατάλειψης τῆς Μονῆς τοῦ ἁγ. Νικολάου. ῾Ο Ι. Χάκετ, στήν ῾Ιστορία τῆς Κύπρου, Τόμος α΄ γράφει: ῾῾ ἐκτός ἀπό τήν καταστροφή στά Μοναστήρια πού ἔγινε κατά τήν κατάληψη τῆς Κύπρου ἀπό τούς Τούρκους, ἔγινε καί κάτι χειρότερο στή συνέχεια. Τό 1585 ὁ Σουλτάνος Μουράτ ὁ Γ’. διέταξε νά πουληθοῦν τά Μοναστήρια. Οἱ Τοῦρκοι μέ ἀφορμή τό διάταγμα αὐτό προέβησαν σέ φοβερές λεηλασίες καί ἔγινε τότε μεγάλος κλαυθμός καί ὀδυρμός ἀπό Μοναχούς καί λαϊκούς.
Αὐτά ἀναφέρει καί ὁ μακαριστός καθηγητής ᾿Ιωάννης Τσικνόπουλλος.
( ῾Ιστορία τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς Πάφου σελ. 79). Γράφει· ὅτι, στόν Παρισινό Κώδικα 71, Φ. 53 β, διάβασε τά ἑξῆς : ῾῾ Τό 1585 ῾Ο Σουλτάνος Μουράτ ὁ Γ. διέταξε νά πωληθοῦν τά Μοναστήρια. Καί οἱ Τοῦρκοι προέβησαν εἰς φοβεράς λεηλασίας καί παντελῆ ἐρήμωση τῶν Μοναστηρίων, ἀφάνισαν αὐτά παντελῶς καί ἐγένετο μέγας κλαυθμός καί ὀδυρμός τῶν Μοναχῶν καί πᾶσι τοῖς ὀρθοδόξοις᾿᾿.
Επίσης, ὁ Sire Villamont, ἐπισκέφθηκε τή Μονή τοῦ ἁγ. Νικολάου καί τήν περιγράφει, ῾῾ ὥς ἄθικτον, παρ᾿ ὅλο πού οἱ Τοῦρκοι κατά τήν κατάληψη τῆς νήσου, ἔδιωξαν ἤ φόνευσαν τούς Μοναχούς της᾿᾿.
Ἡ Μονή τοῦ ἁγ. Νικολάου, φαίνεται ἀπό τά πιό πάνω, ὅτι τό δεύτερο μισό τοῦ 16ου αἰώνα ἦταν χωρίς μοναχούς. Υποθέτουμε λοιπόν, ὅτι ἵσως τέλος τοῦ 16ου, ἤ ἀρχές τοῦ 170υ αἰώνα νά ἱδρύθηκε ἡ Μονή τῆς Σφαλαγγιώτισσας. ᾿Αλλά καί τό γεγονός ὅτι ἡ Μονή τό 19ο αἰώνα εἶχε τόσο μεγάλη περιουσία καί οἰκοδομές καί φαινόταν νά ἦταν καλά συγκροτημένη, μέ κοπάδια, μέ ἐλιόμυλο, μέ καλλιέργεια σιτηρῶν, ( ὅπως ἔλεγαν οἱ ἡλικιωμένοι τῆς περιοχῆς, πού σήμερα δέ βρίσκονται στή ζωή), αὐτά ὅλα γιά νά γίνουν σίγουρα, χρειάστηκαν πολλά χρόνια.
Εχω ἀκούσει ἀπό ἀνθρώπους τῆς περιοχῆς, ὅτι ὑπῆρχε ἡ παράδοση ὅτι τό Μοναστήρι ἦταν ἀνδρικό μέ 60 καλόγερους καί εἶχε καί μεγάλο κοπάδι.
Βορειοανατολικά τοῦ μοναστηριοῦ εἶναι καί τό ἁλώνι πού ἁλώνιζαν τά σπαρτά τους. ῾Υπῆρχαν ἀρκετά δείγματα τῆς εὐημερίας τοῦ Μοναστηριοῦ, ἀλλά ὅσο περνᾶ ὁ καιρός χάνονται γιατί ἄλλαξε ριζικά ὁ χῶρος καί ἡ ὄψη τῆς παλιᾶς Μονῆς. Τήν παλιά αἴγλη τῆς Μονῆς μαρτυροῦν διάφορα λείψανα ὅπως ὁ ἐλιόμυλος, μερικές σκαλιστές πέτρες καί τά ἐρηπωμένα κελιά. Σήμερα δυστυχῶς δέν ὑπάρχουν. Χάθηκαν μέσα στίς διάφορες ἀλλαγές καί τροποποιήσεις πού ἔχουν γίνει
7.ΠΟΤΕ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΦΘΗΚΕ Η ΜΟΝΗ;
Δυστυχῶς καί γιά τό πότε ἔπαψε νά λειτουργεῖ ἡ μονή δέν ἔχουμε γραπτές πληροφορίες. ῞Οπως κατά προσέγγιση τοποθετήσαμε τήν ἵδρυσή της, κατά προσέγγιση θά βροῦμε καί τήν ἐγκατάλειψή της.
Ἔχουμε πεῖ πιό πίσω ὅτι, τή Μονή νοικίαζε ἡ Μητρόπολη Κιτίου σέ ἱδιῶτες. ῎Ετσι ἔχουμε μιά σίγουρη πληροφορία, ὅτι στήν ἀρχή τοῦ 19ου αἰώνα ἡ Μονή ἦταν νοικιασμένη. Ο μακαριστός Παπανικόλας Μαρνέρος, μοῦ εἶπεν, ὅτι στήν ᾿Εκκλησία τῆς Γερμασόγειας, ὑπάρχει τρικέρι ἀσημένιο, μέ τή χρονολογία 1810, δῶρο τοῦ Παύλου ἱερέα, πού εἶχε τότε ἴσως κτήματα τῆς Μονή νοικιασμένα, γιατί ὅπως ἀναφέραμε στήν ἀρχή, τόν καιρό ἐκεῖνο , τό 1825 ὑπῆρχαν ἀκόμα δύο μοναχοί.
Τό γεγονός ὅτι, ἀρχές τοῦ 18ου αἰώνα (1727), ὅπως εἴδαμε πιό πίσω, τό Μοναστῆρι εἶχε ῾Ηγούμενο κάποιο ΠαπαΓεράσιμο, καί τό 1825 εἶναι βέβαιο πιά ὅτι ὑπῆρχαν ἔστω καί δύο μοναχοί τό Μοναστῆρι ἐγκαταλείφθηκε ὁριστικά τό πρῶτο μισό τοῦ 19ου αἰώνα, δηλαδή μετά τό 1825
Αὐτά λοιπόν εἶναι τά στοιχεῖα πού πλησιάζουμε τήν ἵδρυση καί τή διάλυση τῆς ἀναφερομένης Μονῆς. .
8.ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
Τό Μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας ἀπό τήν ἵδρυσή του ἦταν ἀνδρικό καί σύμφωνα μέ τίς παραδόσεις γνώρισε μέρες εὐημερίας καί προόδου. Κάποτε ὅμως βρήκανε τήν πατρίδα μας, τό νησί μας, χρόνια δύσκολα καί μαρτύρια φοβερά. Τόσο ὁ λαός, ὅσο καί οἱ ἄρχοντες καί τά μοναστήρια μέ τούς μοναχούς ὑπέφεραν πολύ. Οἱ κατακτητές ἕνας μέ τόν ἄλλο, πρῶτα οἱ Φράγκοι, ὑστερα οἱ Τοῦρκοι, πίεσαν, ὑποχρέωσαν, βασάνισαν τό λαό μας γιά νά ἀρνηθεῖ τήν ὀρθόδοξη τοῦ πίστη καί νά ἀσπασθεῖ τήν πλάνη καί τήν αἵρεση. ᾿Επειδή τά Μοναστήρια μέ τούς μοναχούς ἦταν τά κάστρα πού ἐμπόδιζαν τούς ἄνομους καί διεφθαρμένους σκοπούς τῶν κατακτητῶν, μέ θράσος καί βαρβαρότητα ἔπεσαν πάνω στούς μοναχούς, ἄλλους βασάνισαν καί ἄλλους σκότωσαν σκορπίζοντας παντοῦ
Δυτική θέα του Ναού (πρωτη φάση)
Ἡ ἴδια στή ( δεύτερη φάση)
τό φόβο καί τόν τρόμο, ὅπως ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ. ῎Ετσι, τό Μοναστήρι τῆς Σφαλαγγιώτισσας δέ μποροῦσε νά ἀποτελέσει ἐξαίρεση καί μιά μέρα δέχθηκε καί αὐτό τήν ἐπιδρομή τῶν Τούρκων καί τό λεηλάτησαν καί ἔσφαξαν τούς μοναχούς του. ᾿Από τότε μένει ἔρημο καί χωρίς μοναχούς. ῾Η Μητρόπολη Κιτίου τό νοικίαζε σέ ἱδιῶτες. Ἐνδιαφέρον δέν ἔδειξε κανένας ἐπίσκοπος καί τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά χαθοῦν πολύτιμα ἀντικείμενα καί στοιχεῖα γιά τήν ἱστορία τῆς Μονῆς. Τό πρῶτο μισό τοῦ 19ου αἰώνα τά καταλύματα τῆς Μονῆς ἦταν μάνδρα προβάτων καί κατοικία τῶν βοσκῶν μέ κατάληξη στήν φθορά καί στήν ἐρήμωση.
9.Η ἀνασύσταση τῆς Μονῆς.
Τό Μάϊο τοῦ 1977 μερικές μοναχές ἀπό τή μονή τοῦ ἁγ. Γεωργίου τοῦ ᾿Αλαμάνου, μέ προϊσταμένη τήν μοναχή Πανσέμνη, μέ τήν ἄδεια καί τίς εὐλογίες τοῦ Μητροπολίτη Λεμεσοῦ Χρυσάνθου, ἄρχισαν τήν ἀνανέωση τῆς ἐρειπωμένης Μονῆς, μιά ἐργασία πού ὑπερέβαινε τίς γυναικεῖες δυνάμεις. Μετά ἀπό πολλούς κόπους καί ἱδρῶτες, μέσα σέ λίγα χρόνια καί μέ τή βοήθεια τῆς Παναγίας ἔκτισαν ἕνα ὄμορφο καί γραφικό Μοναστήρι, γιά τό ὁποῖο θά σᾶς μιλήσουμε στή συνέχεια.
Ὅταν πρωτοδιωρίσθηκα ἐφημέριος ἐκεῖ, τόν Αὔγουστο τοῦ 1989, ὑπῆρχαν 12 ἀδελφές μέ ῾Ηγουμένη τήν μοναχή Πανσέμνη καί ἀσκοῦνταν σύμφωνα μέ τό παραδοσιακό Μοναχικό Τυπικό. Σήμερα ἡ ἀδελφότητα τῆς Μονῆς αὐξήθηκε στίς 20 ἀδελφές καί ἡ ἀνακαίνιση τοῦ Μοναστηριοῦ ἔφθασε στό ἀποκορύφωμά της.
Ὁ ναός τῆς μονῆς
Περνώντας τήν εἴσοδο ἐπισκέπτης, βρίσκεται στήν πλακόστρωτη αὐλή καί περνᾶ ἀμέσως στό ναό στόν ὁποῖο αἰσθάνεται τή μυρουδιά τοῦ λιβανιοῦ καί κατανύγεται ἀπό τή ἅγια ἀτμόσφαιρα πού ὑποβάλλουν οἱ ἅγιες μορφές τῶν εἰκόνων, ἡ τάξη Τό εἰκονοστάσι τοῦ Ναοῦ, τό τέμπλο.
καί ἡ εὐπρέπεια τοῦ ναοῦ.
Ὁ ναός τῆς Μονῆς εἶναι ἐκτός τοῦ χώρου τῶν κελιῶν. ῾Ο παλαιός ναός ἤτανε μικρότερος τοῦ σημερινοῦ. Κατά τήν ἀνακαίνιση τῆς Μονῆς πρόσθεσαν ἀκόμα 13 πόδια καί ἔγινε, 35Χ13, σύν 12 πόδια τό ῞Αγιο Βῆμα, (τό ἱερό). Στό ναό ἔγιναν τοὐλάχιστον τρεῖς ἐπεμβάσεις, ὅπως μοῦ εἶχε πεῖ ὁ ἐργολάβος. Αὐτό φαίνεται καί ἀπό τό τέμπλο τοῦ ναοῦ πού παρουσιάζει δύο ἄνόμοιες κατασκευές. Τό πάνω μέρος τῶν μικρῶν εἰκόνων ἔχει διαφορετική κατασκευή ἀπό τό κάτω πού βρίσκονται οἱ μεγάλες εἰκόνες.
Σίγουρα, παλαιότερη ἐπέμβαση στό ναό πρόσθεσε ὕψος καί ἔπρεπε καί τό τέμπλο νά ψηλώσει καί γιά τοῦτο ὑπάρχουν δύο τεχνοτροπίες στήν κατασκευή του. Τέτοιο σκάλισμα τέμπλου δέν ἔχω δεῖ ἀλλοῦ. Σέ κάποια νησιά τοῦ Αἰγαίου ὑπάρχουν παρόμοια καί λένε ὅτι εἶναι ἰταλικῆς κατασκευῆς τοῦ 16ου αἰώνα.
Μερικά μέρη τοῦ τέμπλου φθάρηκαν καί Κύπριος τεχνίτης τά διόρθωσε μέ δικά του σχέδια. Στό τέμπλο βρίσκεται ἀκόμα ἡ παλιά εἰκόνα τῆς Παναγίας πού ἔπαθε ζημιά ἀπό φωτιά καί διορθώθηκε καί συντηρήθηκε ἀργότερα ἀπό εἰδικό τεχνίτη.
Καί ἡ εἰκόνα τῆς Σφαλαγγιώτισσας, πού βρέθηκε μέσα στή σχοινιά, εἶναι τοποθετημένη σέ θρονί καί μέ μιά παλάμη τενεκεδένια νά κρέμμεται πάνω ἀπό τήν εἰκόνα. Γιά τήν παλάμη αὐτή θά ἀναφερθοῦμε στά θαύματα τῆς Παναγίας.
Ξεχωριστή τεχνοτροπία παρουσιάζει ἡ ἐξωτερική ὄψη τοῦ ῾Ιεροῦ, τέτοια δέ θά δεῖς στήν Κύπρο. Βγαίνοντας ἀπό τό ναό καί πηγαίνοντας ἀνατολικά, βλέπεις τή πόλη τῆς Λεμεσοῦ σάν νά βρίσκεσαι σέ μεγάλο πανοραματικό μπαλκόνι. Προχωρώντας πιό πέρα στό πλακόστρωτο τῆς αὐλῆς, στή βόρεια πλευρά τοῦ ναοῦ, εἶναι ἄλλα κτίσματα.
Ἡ ἀνατολική καί βόρεια πλευρά τοῦ Ναοῦ (1η φάση)
Ἡ ἴδια θέα σέ 2η φάση προσφάτων ἐργασιῶν
10.ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ
Λίγα μέτρα ἀπό τό ἱερό, μέ σκαλοπάτια κατεβαί-νει κάποιος στό ἁγίασμα τῆς Παναγίας. Παλιά τό ἁγίασμα, ἦταν πηγάδι μέσα στήν αὐλή τοῦ ναοῦ, ἀλλά ἀργότερα ἔσκαψαν καί τό βρῆκαν ἀπό τήν ἀνατολική πλευρά τοῦ ναοῦ, γιά εὐκολότερη πρόσβαση ἀπό τούς πιστούς. ῾Η λάσπη ἀπό τό ἁγίασμα θεράπευε πολλές δερματικές παθήσεις.
Μόλις τελειώσουν τά σκαλοπάτια γυρνώντας δεξιά ἀνοίγεις μιά σιδερένια πόρτα καί εὶσέρχεσαι στό ἁγίασμα πού εἶναι πεντακάθαρο καί μπορεῖς νά πιεῖς ἄφοβα.
Αὐτά ὅσο ἀφορᾶ τή Μονή ἀπό τήν περίοδο 1977 -2000 , ὅπως τήν ἔχω γνωρίσει. ἀπό τό 2000 καί μετά ἄρχισε νέα προσπάθεια καλλιτέρευσης τόσο τοῦ Ναοῦ ὅσο καί τοῦ περιβάλλοντος χώρου.
Βέβαια τώρα ἄλλαξαν ἀρκετά πράγματα τόσο στό Ναό ὅπου ἁγιογραφήθηκε, ὄσο καί στόν γύρω χῶρο. Στό ἁγίασμα ἔγιναν ἔργα πού ἄλλαξαν τελείωςτά παλιά. Ἔγινε νέα εἴσοδος καί μιά ψηφιδωτή εἰκόνα τῆς Παναγίας στολίζει τόν τοῖχο τοῦ ἁγιάσματος.
Ὁ ἐσταυρωμένος ἔργο τῶν ἀδελφῶν τῆς Μονῆς
11.ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
Ἡ Παρθένος Μαρία, ἡ Παναγία μας, μετά ἀπό τόν Υἱόν της καί Θεό μας, εἶναι ὁ μεγάλος εὐεργέτης τοῦ ἀνθρώπινου γένους. ᾿Από τά δεξιά τοῦ Κυρίου πού βρίσκεται πάντοτε, δίπλα στό θρόνο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, πρεσβεύει, παρακαλεῖ γιά ἐκείνους πού τήν ἐπικαλοῦνται καί γιά ὅλο τόν κόσμο. Χαριτωμένει ἡ ἴδια ἀπό τό Θεό, τρέχει στή βοήθεια κάθε ἀνθρώπου πού πιστεύει στόν Υἱόν της καί ἐπικαλεῖται τήν βοήθειά της. Εἶναι γιά τοῦτο πού σέ διάφορα μέρη τῆς ὑδρογείου συναντοῦμε ναούς κτισμένους στό ὄνομά της καί μέ διαφορετκά ὀνόματα, ἀνάλογα μέ τή βοήθεια πού πρόσ-φερε στούς ἀνθρώπους. Γιά παράδειγμα, ὅπως τό Μοναστῆρι πού ἀναφερόμαστε λέγεται, Τῆς Σφαλαγγιώτισσας, ἐπειδή θεράπευε τό ἐπώδυνο κέντρισμα τοῦ σφαλαγγιοῦ.
Τό πρῶτο καί μεγάλο θαῦμα τῆς Παναγίας στήν περιοχή ἀπό τόν ἅγιο ᾿Αθανάσιο μέχρι τή Γερμασόγεια ἕως τή Μαθηκολώνη, ἡ Παναγία ἐξουδετέρωνε τούς πόνους ἀπό τό κέντρισμα τῶν σφαλαγγιῶν. ῏Ηταν πολύ μεγάλη εὐεργεσία γιά τούς ἀνθρώπους τότε πού δέν ὑπῆρχαν φάρμακα. Καί ἡ ἵδρυση τῆς Μονῆς ἀρχίζει ἀπό ἕνα τέτοιο θαύμα ὅπως ἀναφέραμε πρίν. Τά θαύματα πού κατέγραψα ἐδῶ εἶναι ἐλάχιστα ἀπό τό πλῆθος πού ἔκαμε ἡ Παναγία. Τά θαύματα αὐτά τά ἄκουσα ἀπό ἀνθρώπους πού τά εἶδαν καί τά ἔζησαν. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί πού τά διηγήθηκαν ἀπέθαναν πρίν λίγα χρόνια.
Ο ᾿Οδυσσέας πού ἔζησε μισόν αἰώνα στά καταλύματα τῆς μονῆς, ἔγινε μάρτυρας πολλῶν θαυ-μάτων. Αὐτά πού καταγράφω μοῦ τα διηγήθηκε ἀπό τό κρεββάτι τῶν γηρατειῶν του, πού εὐτυχῶς, εἶχε πλήρη διαύγεια πνεύματος.
Ἡ εἰκόνα αὐτή βρίσκεται στό τέμπλο, καί εἶναι αὐτή πού ἀπό ἀμέλεια ἔκαψε ὁ τοῦρκος καί τιμωρήθηκε σκληρά ὄπως ἀναφέρουμε πιό πίσω. Διακρίνεται τό κάψιμο στη μέση
Μοῦ διηγήθηκε λοιπόν ὁ Γέρο Ὀδυσσέας:
1.) Κάποιο Τοῦρκο ἀπό τή Μεσαορία τόν εἶχε κεντρίσει τό σφαλάντζι καί φούσκωσε ἡ κεφάλη του μέχρι πού ἔκλεισαν καί τά μάτια του. Ὁ δυστυχής σφάδαζε ἀπό τούς πόνους. Οἱ δικοί του τόν ἔφεραν ἀμέσως στήν Παναγία, ἐδῶ στήν Ἐκκλησία καί ἡ Παναγία τόν θεράπευσε. Τόν εἶδε μέ τά μάτια του ὁ γέρο ᾿Οδυσσέας.
2).Κάποιος πελεκᾶνος ἀπό τό γειτονικό χωριό Κορ-φή, (πού ξέχασε τό ὄνομα του), ἔπαθε γενική παράλυση. Πῆγε σέ πολλούς γιατρούς ἀλλά δέ βρῆκε θεραπεία. Μιά νύχτα εἶδε τήν Παναγία στόν ὕπνο του καί τοῦ εἶπε: -Νά ἔλθεις στό σπίτι μου καί θά θεραπευθεῖς. -Αὐτός τή ρώτησε· ποιά εἶσαι ἐσύ; καί ἡ Παναγία τοῦ λέγει·
– Εἶμαι Παναγία ἡ Σφαλαγγιώτισσα.
Καί πάλιν ξαναρωτᾶ ὁ ἀσθενής. Πῶς θά ἔλθω ἀφοῦ δέ μπορῶ νά περπατήσω;
-Νά ἔλθεις καβάλλα στό ἄλογο καί μόλις ἀντικρύσεις τήν ᾿Ἐκκλησία θά θεραπευθεῖς καί θά κατέβεις μόνος σου νά περπατήσεις.
Ὁ συνομιλητής μας θυμᾶται ὅτι ἦταν Μ. Τεσσαρακοστή καί κάποιος ἱερέας πῆγε γιά νά λειτουργήσει. Καί ἐνῶ προχωροῦσε ἡ Θεία Λειτουργία, ἔφθασε καβάλλα στό γαϊδούρι του ὁ παράλυτος ἀπό τήν Κορφή. Μόλις ἀντίκρυσε τήν Ἐκκλησία, ἔγινε τό θαῦμα τῆς Παναγίας. ῞Οπως ἀκριβῶς τοῦ εἶχε πεῖ · κατέβηκε μόνος του ἀπό τό ζῶο καί πῆγε περπατητός στήν Ἐκκλησία δοξάζοντας τό Θεό καί τήν Παναγία πού ξαναβρῆκε τήν ὑγεία του.
Σάν ἀστραπή μεταδόθηκε τό θαῦμα, καί πολύς κόσμος ἔτρεξε νά δεῖ τόν θεραπευμένο. ῞Ολο ἐκεῖνο τόν κόσμο θέλαμε νά τόν ταϊσουμε, μοῦ λέγει ὁ γέρο Ὀδυσσέας. Εἴχαμε φασόλια πιτσιλίσιμα καί ἡ γυναίκα μου γέμισε ἕνα μεγάλο λαβέζι καί τούς ταΐσαμε ὅλους. Νά θυμίσουμε ὅτι ὁλη ἡ οἰκογένεια τοῦ ᾿Οδυσσέα κατοικοῦσαν μέσα στή Μονή μέχρι τή δεκαετία τοῦ 1950.
3).Καί τό θαῦμα πού ἀκολουθεῖ τό εἶχε δεῖ μέ τά μάτια του ὁ συνομιλητής μας.
Τότε τό χωριό Μαθηκολώνη ἦταν τούρκικο, ἐκτός μικροῦ ἀριθμοῦ χριστιανῶν. Μιά Τουρκάλα ἀπό τό χωριό αὐτό ἔπασχε ἀπό ἀνίατη ἀσθένεια καί οἱ διάφοροι γιατροί πού πῆγε δέν τῆς ἔδωσαν καμιά ἐλπίδα θεραπείας. Μιά νύχτα παρουσιάσθηκε στόν ὕπνο της ἡ Παναγία καί τῆς ὑποσχέθηκε νά τήν θεραπεύσει. Τήν ἄλλη μέρα κιόλας, ὁ Σαλήχ ὁ ἄνδρας της τή πῆρε στό Μοναστήρι καί προσύνησαν τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας. ἀπό τή στιγμή ἐκείνη ἔνοιωσε ἡ τουρκάλλα νά γίνεται ὅλο καί πιό καλά, θεραπεύθηκε. ᾿Από εὐγνωμοσύνη πρός τήν Παναγία, ὁ Σαλήχ, χάρισε στή Μονή ἕνα χωράφι 24 σκάλες, πού βρισκόταν στή τοποθεσία ῾῾Πετράλωνα᾿᾿ Τό χωράφι αὐτό ἀργότερα τό πούλησε ἡ Μητρόπολη σέ ἰδιώτη καί δέν βρίσκεται σήμερα στήν κατοχή τοῦ Μοναστηριοῦ. ᾿Αλλά καί ἄν ἦταν πάλιν δέ θα τό εἶχε ἡ Μονή ὅπως καί τά ἄλλα γιατί τά μοιράστηκαν οἱ Μητροπόλεις Κιτίου καί Λεμεσοῦ.
4.) Τό ἑπόμενο θαῦμα τό ἄκουσα ἀπό τή γυναίκα τοῦ ᾿Οδυσσέα. Εἴμουνα, λέγει ἔγγυος τήν Καλλοῦ, μου καί σάν ἔφθασεν ἡ ὥρα νά γεννήσω, δέν εἶχαν πόνους καί περίμενα μέ ἀγωνία. Σέ κάποια στιγμή μέ πῆρε ὁ ὕπνος. Μέσα στόν ὕπνο μου βλέπω τήν Παναγία νά ἔρχεται κοντά μου νά μέ παίρνει ἀπό τό χέρι καί νά μοῦ λέει: «Μή φοβᾶσαι εἶμαι κοντά σου καί θά γεννήσεις σύντομα». Τότε ξύπνησα καί δέν πέρασε πολλή ὥρα καί ἄρχισαν οἱ πόνοι τῆς γέννας. Στό δεύτερο πόνο γέννησα μέ πολλήν εὐκολία. Καί συνεχίζει νά μοῦ λεέι· ῾῾ σᾶς λέγω, ἡ Παναγία εἶναι ζωντανή πολλές φορές μίλησε μαζί μου.
5.) Ενα ἄλλο θαῦμα μοῦ διηγεῖται στή συνέχεια.
῾῾ Τρεῖς μέρες μετά τή γέννα μου, εἶχε βρέξει πάραπολύ καί χάλασε ὁ τοῖχος γύρω ἀπό τό ἁγίασμα καί τό σκέπασε. Μοῦ παρουσιάσθηκε πάλιν ἡ Παναγία καί μοῦ ζήτησε σάν χάρη νά καθαρίσω τό ἁγίασμα της. Τῆς εἶπα: Οἱ πέτρες εἶναι μεγάλες καί ἐγώ εἶμαι ἀδύνατη, πῶς θά μπορέσω; Αὐτή ὅμως μοῦ εἶπε· ῾῾πήγαινε καί ἐγώ θά σέ βοηθήσω᾿᾿. Σέ λίγες μέρες πῆγα καί ἄρχισα νά σηκώνω τίς πέτρες καί ἀπόρησα πῶς μέ πόση εὐκολία τίς σήκωνα καί τίς μετακινοῦσα. Μέχρι τό δειλινό εἶχα τελειώσει τό καθάρισμα. Τό βράδυ πού ἦλθε ὁ ἄνδρας μου μέ ρώτησε, ποιοί καθάρισαν τό ἁγίασμα; Τοῦ εἶπα δέν τούς γνώριζα. ᾿Επειδή δέν ἠθελα νά τό μάθει ὅτι ἐγώ τό ἔκαμα γιατί θά μέ μάλλωνε. Ποῦ θά ἤξευρε ὅτι ἡ Παναγία μέ βοήθησε᾿᾿.
6.) Ὁ ἐνενηντάχρονος δάσκαλος Θρασύβουλος Παρέας, ἀπό τόν ἅγιο ᾿Αθανάσιο μοῦ διηγήθηκε τό ἑξῆς θαῦμα. ῾῾ Μιά νύχτα, μερικοί κλέφτες πῆραν ἀπό τό κοπάδι τοῦ Μοναστηριοῦ μερικά ζῶα καί ἄρχισαν νά τά σφάζουν καί νά τά κρεμάζουν γιά γδάρσιμο πάνω στη χαρουπιά. Ἀμέσως ἄναψαν τέσσερα κεριά πάνω στό δένδρο καί οἱ κλέφτες τράπηκα σέ φυγή, ἀφήνοντας τά ζῶα.᾿᾿
Ο ἴδιος μοῦ ἔλεγε ὅτι τό Μοναστήρι ἦταν πλούσιο, εἶχε μεγάλο κοπάδι καί πλούσιες σοδιές πολλῶν προϊόντων.
7.) Τό θαῦμα πού θά διηγηθοῦμε τώρα, τό ἄκουσα ἀπό πολλούς, χωρίς παραλλαγή καί ἀφορᾶ τό τενεκεδένιο χέρι πού κρέμεται στήν εἰκόνα τῆς Σφαλαγγιώτισσας.
Ὁ δρόμος πρός τό χωριό Μαθηκολώνη περνοῦσε τότε, ἀκριβῶς πίσω καί πιό ψηλά ἀπό τό ἱερό τοῦ μικροῦ ναοῦ. ῞Ενας Τοῦρκος πού περνοῦσε ἀπό ἐκεῖ θέλησε νά καπνίσει ἄλλά δέν εἶχε φωτιά γιά νά ἀνάψει τήν πίππα του. Κατέβηκε ἀπό τό ἄλογό του καί ἀπό τό μικρό παράθυρο μπῆκε στήν Ἐκκλησία. Πλησίασε στό εἰκονοστάσι, κατέβασε τό κανδῆλι τῆς Παναγίας καί ἄναψε τή πίππα του, ὅμως χύθηκε τό κανδῆλι πάνω στήν εἰκόνα πού πῆρε φωτιά καί ἄρχισε νά καίγεται. Αὐτός ἀδιαφορώντας πῆγε στή πόρτα σήκωσε τό σύρτι γιά νά φύγει, ἀλλά ἡ πόρτα ἔκλεισε μέ ὁρμή καί τό χέρι του κόπηκε ἀπό τόν καρπό καί ἔμεινε ἐκεῖ ἡ παλάμη. Κλαίοντας καί ματωμένος ὁ ἄνθρωπος ἔτρεχε πρός τόν ἅγ. ᾿Αθανάσιο. Λίγο πιό πάνω ἀπό τό σημερινό γήπεδο τοῦ χωριοῦ, συναντήθηκε μέ μερικούς χριστιανούς πού πήγαιναν νά ἀνάψουν τά κανδήλια τῆς Μονῆς. ῞Οταν τόν εἶδαν στά χάλια ἐκεῖνα καί ἔμαθαν τό γεγονός, τόν σκότωσαν ἔκεῖ . Μέχρι σήμερα τό μέρος ἐκεῖνο εἶναι γνωστό μέ τό ὄνομα ῾῾τοῦ σκοτωμένου᾿᾿. Μέχρι νά πᾶνε τή Μονή ἡ φωτιά ἔσβυσε θαυματουργικά ἀφήνοντας μερικές ζημιές στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας πού φαίνονται καί σήμερα παρ᾿ ὅλη τή διόρθωση πού τῆς ἔκανε τεχνίτης. Τό γεγονός αὐτό θυμίζει ἡ μαύρη παλάμη πού κρέμεται στήν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Φαίνεται ὅτι τό Μοναστήρι πῆρε κι᾿ ἄλλες φορές φωτιά ἀπό ἀπροσεξίες χωρίς νά πάθει ζημιές.
12.Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΗ
Τό ἐνδιαφέρον τῆς Παναγίας γιά τή μονή, εἶναι δεδομένο καί ἡ βοήθειά της γίνεται φανερή μέ πολλούς τρόπους. Κατά τήν ἀνακαίνιση τῆς Μονῆς, πού ἤτανε πραγματικά δύσκολο ἔργο γιά τή γυναικεία φύση καί τό ἔκανε ἀκόμα δυσκολότερο ἠ ἔλλειψη τῶν ὑλικῶν, γινόταν φανερή ἡ βοήθεια τῆς Παναγίας. Οἱ ἀδελφές μοῦ διηγήθηκαν πολλά περιστατικά καί πολλά προβλήματα πού βρήκαν τή λύση τους μέ θαυστό τρόπο. Ἐκείνη τήν ἐποχή δέν ὑπῆρχαν στήν ἀγορά πολλά ὑλικά οἰκοδομῆς·
καί πολλές οἰκοδομές ἔμειναν στάσιμες. Αὐτό ἔπρεπε νά ἱσχύει καί γιά τίς ἐργασίες τίς Μονῆς, ἀλλά μέ θαυμαστό τρόπο βρίσκονταν τά ὑλικά καί συνεχιζόταν ἀπρόσκοπτα ἡ ἐργασίες χωρίς διακοπή μέχρι πού τέλειωσε. Θά χρειαζόμαστε πολλές σελίδες γιά νά καταγράψουμε περιστατικά πού συνέβησαν κατά τήν ἀνοικοδόμηση τῆς Μονῆς. ῾Η ὁλοκλήρωση τῆς ἀνοικοδόμησης ἦταν ἕνα πραγματικό θαῦμα πού χωρίς θεία βοήθεια δέ θά ὁλοκληρονόταν.
Στή συνέχεια θά ἀναφέρουμε δύο γεγονότα πού μαρτυροῦν τήν ἐπέμβαση καί τό ἐνδιαφέρον τῆς Παναγίας.
(α) Μιά γυναίκα ἀπό τόν ἅγ. ᾿Αθανάσιο, εἶχε στήν κατοχή της μιά ῾῾σανιά᾿᾿ περιουσία τῆς παλιάς Μονῆς. ῾Η σανιά εἶναι ξέβαθο χάλκινο δοχεῖο γανωμένο ἀπό μέσα· εἶναι πανέρι χάλκινο. Αὐτή τή ῾῾σανιά᾿᾿, ἤθελε νά τήν πουλήσει ἡ γυναίκα. ῞Ενα βράδυ παρουσιάζεται ἡ Παναγία στόν ὕπνο της καί τῆς λέγει: ῾῾ Μήν πουλήσεις τή σανιά, γιατί σύντομα τό Μοναστήρι θά κατοικηθεῖ ἀπό μοναχές καί νά τή δώσεις σ᾿ αὐτές.᾿᾿Τό γεγονός αὐτό ἔγινε τό 1974, τρία χρόνια πρίν πᾶνε στό Μοναστήρι οἱ μοναχές.
Ὅταν τό 1977 κατοικήθηκε τό Μοναστήρι, ἡ γυναίκα πῆρε καί παράδωσε τή ῾῾σανιά’ στίς μοναχές λέγοντάς τους καί τό θαῦμα τῆς Παναγίας.
(β) Πλησίαζε ὁ καιρός γιά τή χειροτονεία τῆς ῾Ηγουμένης καί οἰ ἀδελφές σχολίαζαν τό ὅτι αὐτές κατάγονταν ἀπό τά Λεύκαρα, δέν εἶχαν λευκαρίτικα γιά νά στολίσουν τήν ῾Αγία Τράπεζα καί τήν ᾿Ωραία Πύλη τοῦ ναοῦ καί τό θεωροῦσαν ἔλλειψη αὐτό. ῞Ομως τήν ἔλλειψη αὐτή ἀνάλαβε ἡ Παναγία νά τήν συμπληρώσει.
Σέ λίγες μέρες ἔφθασε στή Μονή μιά γυναίκα μέ τό ὄνομα Μαρία, ὅπως μοῦ εἶπαν οἱ ἀδελφές, καί κρατοῦσε ἕνα δέμα μέ τά ἀναγκαῖα λευκαρίτικα γιά τήν εὐπρέπεια τοῦ ναοῦ. ῾Η γυναίκα εἶπε στίς ἀδελφές, ὅτι μιά νύχτα εἶδε τήν Παναγία στόν ὕπνο της καί τῆς εἶπε νά πάρει στή Μονή τά ἀναγκαῖα κεντητά λευκαρίτικα.
Μέ πολλή χαρά παρέλαβαν τό δέμα οἱ ἀδελφές καί δέν περιγραφόταν ἡ συγκίνησή τους, γιατί, ἔβλεπαν φανερά τό ἔνδιαφέρο καί τή βοήθεια τῆς Παναγίας γιά τή Μονή.
Από τότε μέχρι σήμερα τό ἐνδιαφέρον καί ἡ ἀγάπη τῆς Παναγίας γιά τή Μονή ἐκδηλώνεται ζωηρά καί θά ἐκδηλώνεται μέχρι τέλους. Αὐτή εἶναι καί θά εἶναι ὁ Προστάτης καί καθοδηγητής, ὅλων αὐτῶν πού δίνουν τά πάντα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Τῆς Παναγίας.
Σάν αὐτά τά δύο περιστατικά ὑπάρχουν πολλά· Θεωροῦμε ὅμως ὅτι αὐτά τά δύο μᾶς πείθουν γιά τό ἐνδιαφέρον τῆς Παναγίας γιά τή μονή αὐτή καί τίς τόσες ἄλλες πού εἶναι ἀφιερωμένες στό ὄνομά της.
Τό κοιμητήριο τῆς Μονῆς.
13. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αὐτά τά λιγοστά στοιχεῖα πού εἴχαμε στή διάθεσή μας, ἀγαπητέ ἀναγνώστη, μᾶς ἐπέτρεψαν νά σκιαγραφίσουμε τό Μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Σφαλαγγιώτισσας. Εἴδαμε τίς μέρες εὐημερίας, ἀλλά καί τίς τραγικές στιγμές πού πέρασαν δολοφονημένοι ἀπό τού αἱμοχαρεῖς Τούρκους, οἱ Μοναχοί της. Θά πρέπει νά κατάλαβες ὅτι τό ἔθνος μας καί ἡ ᾿Ορθόδοξη μας πίστη ἔχουν, ἀδίστακτους καί αἱμοχαρεῖς ἐχθρούς, ὄχι μόνο τούς Τούρκους ἀλλά τόν παπισμό πού πάντοτε ζητοῦσε τήν ὑποταγή μας στήν τιάρα τοῦ Πάπα. Γιά τό λόγο αὐτό θά πρέπει νά ἀγρυπνοῦμε ὅλοι καί νά προσέχουμε τήν πίστη μας ἐπικαλούμενοι τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Θεοτόκου Μαρίας, τῆς Παναγίας μας.
Εσύ πού διάβασες αὐτά τά λίγα καί ἔρχεσαι σάν εὐλαβής προσκυνητής στόν ἁγιασμένο τοῦτο χῶρο, καί πῆρες μιά γεύση τοῦ ἀγώνα γιά τήν πίστη, προσπάθησε νά ζήσεις νοερᾶ γιά λίγο τίς στιγμές τοῦ ἀγώνα καί τῆς θυσίας τῶν μοναχῶν τῆς μονῆς αὐτῆς πού αἱματοκυλισμένοι, σφαγμένοι ἄφησαν τήν τελευταία τους πνοή στό χῶρο αὐτό. ᾿Αναζωοπύρωσε τήν πίστη σου στό Θεό καί στήν Παναγία, ἀνανέωσε τήν ὑπόσχεσή σου γιά ἀγώνα μέχρι θανάτου νά μήν ἐπικρατήσει ἡ φθορά, ἡ ἀλλοτρίωση, καί ἡ αἵρεση στόν ἁγιασμένο τοῦτο τόπο μας ἀλλά νά κυμματίζει παντοτεινά ἡ σημαία τῆς ᾿Ορθόδοξης μας πίστη γιά τή δόξα τοῦ Κυρίου.
Ἐπίσης, μή παραλείπεις στίς προσευχές σου, νά εὔχεσαι ὁλόψυχα γιά τήν πρόοδο τῆς μονῆς αὐτῆς καί ὅλων τῶν ἄλλων πού ὑπάρχουν στό τόπο μας,τά κάστρα αὐτά τῆς πίστης μας νά μένουν πάντοτε ἀπάτητα ἀπό κάθε ἐπιβουλή, πρός δόξαν τῆς Παναγίας Τριάδας. Ἀμήν.
Ἀπό τή παλιά δόξα τῆς Μονῆς.
[1] Ν.Γ. Κυριαζῆ, «Τα Χωριά τῆς Κύπρου 1950, σελ.152 Ἐδῶ ἴσως νά εἶναι μιά μαρτυρία ὅτι προυπῆρχε τό μοναστήρι καί καταστράφηκε ἀπό τίς ἐπιδρομές καί ἡ μαρτυρία ἔμεινε στόν Ἐνετικό χάρτη. Τό ὑφιστάμενο Μοναστήρι ἀργότερα κτίσθηκε.
[2] Ὅπως πιό πάνω
[3] Rupert Gunnis . Historc Cyprus Nicosia .sel. 196
[4] GEORGE JEFFERY, F,S.A. 1918 σελ.359.
[5] Επετηρ. Κέντρου Μελετῶν Ι. Μ. Κύκκου. Κωστής Κοκκινόφτας-
Ιωάννης Θεοχαρίδης. < Μοναστηριακά δεδομένα σύμφωνα μέ τό Κατάστιχο vi τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου. Πίνακας 6 (1990)
[6] ῾Η παράδοση ἔλεγε ὅτι ὑπῆρχε πολύ παλιά στό μέρος αὐτό χωριό πού λεγόταν ἅγιος ᾿Επιφάνιος.Μήπως ἄραγε νά ἦταν ἐδῶ τό παλαιό Μοναστῆρι τῆς Σφαλαγγιώτισσας;
Τήν περιοχή αὐτή ἐπεσκέφθηκα καί εἶδα ὅτι κάποτε μποροῦσε νά ὑπῆρχε χωριό ἠ καί μοναστήρι ἀκόμα· εἶδα μιά ἔκταση μερικῶν σκαλῶν πού ἀνασκάπτηκε γιά ἀνεύρεση θησαυροῦ ὅπως κυκλοφοροῦσε τότε. ῾Υπάρχουν ἴχνη πού φανερώνουν ὅτι κάποτε ὑπῆρχε ναός στό μέρος ἐκεῖνο
[7] ᾿Εδῶ προκύπτει ἕνα ἐρώτημα τό ὁποῖο δέ θά μπορέσουμε νά τό ἀπαντήσουμε γιατί δέν ἔχουμε στοιχεῖα. τό ἐρώτημα εἶναι· πῶς βρέθηκε στό μέρος ἐκεῖνο ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας; Ποιός τήν τόποθέτησε ἐκεῖ καί πότε; Ἄν λάβουμε ὑπ’ ὄψιν τή μαρτυρία τοῦ Ενετικοῦ κώδικα πού είδαμε στήν σελ. 9, σίγουρα θά ὑπῆρχε στήν περιοχή Μοναστῆρι τό ὅποῖο ἵσως κατάστρεψαν οἱ διάφοροι ἐπιδρομεῖς στά παλιά χρόνια. ῾Ο μοναχισμός ὑπῆρχε στό νησί μας ἀπό τόν τέταρτο αἰώνα καί σίγουρα θά ὑπῆρχε ἐκεῖ κοντά ἀρχαῖο Μοναστῆρι καί ἡ εἰκόνα ἦταν ἡ μαρτυρία.
Απο το Βιβλιο της Μονης του π. Χαράλαμπου Νεοφύτου Εφημέριος τῆς Μονῆς.
σσ.theodromion.gr : Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση.
Στείλτε στο theodromion@gmail.com άρθρα, ιστορικά Ιέρων Ναών -Μοναστηριών βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους Αναγνώστες μας.
Αν σας αρέσει κοινοποίησετο στον τοίχο σας (facebook) ή γράψετε το σχόλιο σας ακριβώς από κάτω από την ανάρτηση μας