Νηστειοδρόμιον Ημερολόγιον 2020
Οἱ νηστεῖες καί οἱ καταλύσεις τῆς Ἐκκλησίας μας
Νηστεία εἶίναι ἡ λήψη «ξηράς τροφῆς» (ξηροφαγία), χωρίς λάδι ἤ κρασί, μία φορά τήν ἡμέρα, καί μάλιστα τήν ἐνάτη ὥρα (γύρω στίς 3 μ.μ.). Λήψη τροφῆς, ἔστω καί μόνο ψωμιοῦ, περισσότερο από μια φορά την ημέρα λέγεται λύση νηστείας. Ἄν φᾶμε καί λάδι ἤ πιοῦμε κρασί, τότε κάνουμε κατάλυση νηστείας. Οἱ κατηγορίες καταλύσεως τῆς νηστείας εἶναι τέσσερις: α) Κατάλυση «εἰς πάντα», β) κατάλυση αύγῶν και γαλακτοκομικών προϊόντων, γ) κατάλυση «ἰχθύος» καί δ) κατάλυση «οἴνου καί ἐλαίου».
Πρέπει νά σημειωθεῖ, πάντως, ὅτι, παρά τή θέσπιση συγκεκριμένων ἡμερῶν καί περιόδων νηστείας ἀπό τήν Ἐκκλησία μας «ἀκρίβεια», ἡ ρύθμιση τοῦ θέματος γιά κάθε χριστιανό ξεχωριστά ἀφήνεται στή διάκριση τῶν Πνευματικῶν Πατέρων, πού ἐνεργοῦν κάποτε μέ συγκατάβαση «οίκονομία» στήν άδυναμία τοῦ ἀνθρώπου, καί μέ γνώμονα πάντα τό συμφέρον κάθε ψυχῆς.
Α. «Διατεταγμένες» νηστεῖες είναι οἱ ἑξῆς:
1) Τῆς Τετάρτης καί τῆς Παρασκευῆς: Ξηροφαγία.
2) Τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀπό τήν Καθαρά Δευτέρα μέχρι τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου: Ξηροφαγία (ἐκτός ἀπό Σάββατα καί Κυριακές, ὁπότε ἐπιτρέπονται λάδι καί κρασί).
3) Τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος: Ξηροφαγία.
4) Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, Ἀπό τή Δευτέρα μετά τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων μέχρι τίις 28 Ἰουνίου: Ἀποχή ἀπό κρέας, γαλακτερά καί αὐγά. Ἐπιτρέπεται τό ψάρι (πλήν, φυσικά, Τετάρτης καίι Παρασκευῆς).
5) Τοῦ Δεκαπενταυγούστου, ἀπό τήν 1 μέχρι τίς 14 Αὐγούστου: Ξηροφαγία (ἐκτός ἀπό Σάββατα καί Κυριακές, ὁπότε ἐπιτρέπονται λάδι καί κρασί, καί τῆς Μεταμορφώσεως, πού καταλύεται ψάρι).
6) Τῶν Χριστουγέννων, ἀπό τίς 15 Νοεμβρίου μέχρι τίς 24 Δεκεμβρίου:
α) Ἀπό τίις 15 Νοεμβρίου μέχρι τίις 17 Δεκεμβρίου ἀπέχουμε ἀπό κρέας, γαλακτερά καί αὐγά, ἐνῶ καταλύουμε τό ψάρι (πλήν Τετάρτης καί Παρασκευῆς).
β) Ἀπό τίς 18 μέχρι τίς 24 Δεκεμβρίου γίνεται κατάλυση μόνο σέ λάδι καί κρασί (πάντοτε πλήν Τετάρτης καί Παρασκευῆς).
Σημείωση: Οἱ παραπάνω νηστεῖες πρέπει νά συνδυάζονται πάντοτε μέ τόν παρακάτω πίνακα (Γ), ὅπου βρίσκονται οἱ ἡμέρες καταλύσεως.
Β. Κατάλυση νηστείας (καί τίς Τετάρτες καί Παρασκευές) ἐπιτρέπεται στίς ἑξῆς περιπτώσεις:
1) Ἀπό τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι τις 4 Ἰανουαρίου («Δωδεκαήμερο»): «εἰς πάντα».
2) Τήν πρώτη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου μέχρι τήν Κυριακή τοῦ Ἀσώτου): «Εἰς πάντα».
3) Τήν τρίτη ἑβδομάδα τοῦ Τριωδίου (ἀπό τή Δευτέρα τῶν Ἀπόκρεω μέχρι τήν Κυριακή τῆς Τυροφάγου): Κατάλυση σέ ψάρια, γαλακτοκομικά καί αὐγά (δέν ἐπιτρέπεται τό κρέας) ὅλες τίς ἡμέρες.
4) Τήν ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα μέχρι τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ): «Εἰς πάντα».
5) Τήν ἑβδομάδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (ἀπό τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς μέχρι τήν Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων): «Εἰς πάντα».
6) Τήν περίοδο τοῦ Πεντηκοσταρίου (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ μέχρι τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς) μπορεῖ, κατά μία ἐκδοχή, νά γίνεται κατάλυση ἐλαίου τίις Τετάρτες καί Παρασκευές. Ἐπιπλέον, ἐπιτρέπεται κατάλυση «ἰχθύος» τήν Τετάρτη τῆς Μεσοπεντηκοστῆς καί τήν Τετάρτη τῆς Ἀποδόσεως τοῦ Πάσχα.
