Ευχή επι Ευλογία Βασιλόπιτας
Last Updated on: 2nd Ιανουάριος 2019, 04:24 μμ
Ο των όλων Δημιουργέ και Κύριε και Βασιλεύ των αιώνων,ο πολύς εν ελέει και πλούσιος εν αγαθότητι ,ο τα δώρα των Μάγων εν Βηθλεέμ προσδεξάμενος,ο Άρτος της ζωής ο εκ του ουρανού καταβάς,ο καιρούς και χρόνους εν τη ση εξουσία θέμενος και την ζωήν ημών εις χείρας σου διακρατών .
Επάκουσον ημών δεομένων Σου εν τη ευσήμω ημέρα ταύτη,επί τη εισόδω ημών εις τόν νέον ενιαυτόν της χρηστότητός Σου και ευλόγησον τόν πλακούντα τούτον,προσφερόμενον εις δόξαν Σήν και τιμήν του εν αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου του Μεγάλου,Αρχιεπισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας.
Επίβλεψον,Μεγαλόδωρε,εξ ουρανού αγίου Σου και κατάπεμψον εφ’ ημάς,τούς τε τα δώρα ταύτα ευτρεπίσαντας και τούς εξ αυτών μεταλαμβάνοντας,τάς ουρανίους δωρεάς Σου,ότι επί Σοί ηλπίκαμεν,τω ζώντι Θεώ εις τούς αιώνας.
Ευλόγησον τό Ίδρυμα τούτο ( τόν οίκον τούτον ) καί τας εισόδους καί εξόδους ημών,πλήθυνον εν αγαθοίς τήν ζωήν ημών καί κατεύθυνον τα διαβήματα ημών πρός εργασίαν των θείων Σου εντολών,ότι ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος.
Πρεσβείαις της Παναχράντου αγίας σου Μητρός,του εν αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου του Μεγάλου ( του αγίου του Ναού η της ενορίας όπου λαμβάνει χώρα η τελετή ) και πάντων Σου των αγίων,των απ’ αιώνων Σοί ευαρεστησάντων. Αμήν.
Ιστορία της βασιλόπιτας
Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία εορτή των «Κρονίων» (των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι, από τους οποίους και προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν «φασουλοβασιλιά».
– Το κόψιμο στις βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν. Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Λουκάτο αποτελεί εξέλιξη του γνωστού και λαϊκού εθίμου στις πρωτοχρονιάτικης πίτας. Στην αρχαιότητα υπήρχε το έθιμο του εορταστικού άρτου, τον οποίο σε μεγάλες αγροτικές γιορτές οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στις θεούς.
– Τέτοιες γιορτές ήταν τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια. Χαρακτηριστικό στοιχείο στις βασιλόπιτας είναι ότι ο άνθρωπος δοκιμάζει την τύχη του με το κέρμα στις, προσπαθώντας να μαντέψει πώς θα του έρθουν τα πράγματα στη νέα χρονιά. Σε όποιον πέσει το φλουρί, στις θα είναι ο τυχερός και ευνοούμενος του νέου έτους! Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο με τη Βασιλόπιτα.
Ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση
Πέρα όμως αυτού του φράγκικου εθίμου, που επικράτησε στην Ευρώπη, υπάρχει και μία θρησκευτική παράδοση που συνδέει και με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Κατά την θρησκευτική λοιπόν παράδοση κάποτε στη Καισαρεία της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία που επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος ήλθε να τη καταλάβει ο Έπαρχος της Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει.
Τότε ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν ότι χρυσαφικά μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσει ως «λύτρα» στον επερχόμενο κατακτητή. Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή. Κατά την παράδοση όμως είτε επειδή μετάνιωσε ο έπαρχος, είτε (κατ΄ άλλους) εκ θαύματος ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του, ο Έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη καταστροφή.
Προκειμένου όμως ο Μέγας Βασίλειος να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν μικροί άρτοι εντός των οποίων τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού.
Το γεγονός αυτό απέληξε σε διπλή χαρά από της αποφυγής της καταστροφής της πόλης και συνεχίσθηκε η παράδοση αυτή κατά τη μνήμη της ημέρας του θανάτου του (εορτή του Αγίου και Μεγάλου Βασιλείου)
σσ.theodromion.gr : Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση.
Στείλτε στο theodromion@gmail.com άρθρα, ιστορικά Ιέρων Ναών -Μοναστηριών βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους Αναγνώστες μας.
Αν σας αρέσει κοινοποίησετο στον τοίχο σας (facebook) ή γράψετε το σχόλιο σας ακριβώς από κάτω από την ανάρτηση μας
