του Γεωργίου Κ. Τασούδη : Το Κοιμητήριο
Last Updated on: 29th Απρίλιος 2023, 05:43 μμ
Ημέρα Σάββατο, προ της Κυριακής των Μυροφόρων. Αποτελεί συνήθειο στα μέρη μας ―αξιοποιώντας των ανατολικοθρακιωτικών προσφύγων προπατόρων την παρακαταθήκη― το ανηφόρισμα στο τελευταίο επί γης κατοικητήριο του ανθρώπου, στο Κοιμητήριο, με κόκκινο αυγό και με τσουρέκι, για την τέλεση τρισάγιων μνημόσυνων στους κεκοιμημένους.
Περιπλανώμενος στα δρομάκια των γειτονιών του, εντόπισα πλήθος επιτύμβιων, αποχαιρετιστήριων στίχων τους οποίους βάλθηκα να καταγράψω. Ιδού, λοιπόν, ένα απάνθισμά τους:
«Έφυγες τόσο ξαφνικά
Και πήγες μακριά μας
Όμως στη σκέψη μας θα ζεις
Και στην καρδιά μας»
~
«Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ
Την τρυφερή καρδιά σου
Η σκέψη και η αγάπη μας
Θα ’ναι για πάντα κοντά σου»
~
«Θα ζεις για πάντα στην καρδιά μας
Σε περιμένουμε στα όνειρα μας»
~
«Σαν την δική σου την καρδιά
Δεν θα υπάρξει άλλη
Τόσο αγνή τόσο γλυκιά
Τόσο πολύ μεγάλη»
Η προσεκτική, λεπτομερής ανάγνωση των απλών τούτων στιχουργημάτων, οδήγησε το ενδιαφέρον μου να επικεντρωθεί στα εξής τρία σημεία:
α. Η εν λόγω, λοιπόν, δημιουργική στιχουργική συνήθεια απαντάται κατ’ αποκλειστικότητα στων χριστιανών τους τάφους . Οι αλλόδοξοι, κυρίως μάρτυρες του Ιεχωβά, επιλέγουν την παράθεση βιβλικών —παλαιοδιαθηκικών— χωρίων, ενώ πέραν των στιχουργημάτων το παρόν δίνουν τόσο η αρχαία συνήθεια των «κτερισμάτων»∙ μέσα στο φαναράκι, πλάι – πλάι, κερί και… ρετσίνα όσο και η ταφική ζωγραφική
β. Στην επαναλαμβανόμενη επίκληση της λέξης «καρδιά». Της καρδίας, του νου. Λέξεις και έννοιες ταυτόσημες στην Ορθόδοξη Ανατολή, καθώς τις θεωρεί ως την εντός ημών Κιβωτό της Διαθήκης, ως το μέρος όπου διαφυλάσσεται η αμυδρή απήχηση του προπτωτικού ανθρώπου, ως το όργανο που ανταμώνουν αγιοπνευματικά Θεός και άνθρωπος.
γ. Η λαϊκή παράδοση, κατά το «ο ακηκόαμεν, ο εωράκαμεν… ο εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφησαν… απαγγέλλομεν υμίν» του αγαπημένου μαθητή (Α΄ Ιω. α’ 1-3), θεολογεί πως όλες αυτές οι συνήθειες, τα έθιμα, οι ενδόμυχες υπαγορεύσεις, κάθε άλλο παρά σε νεκρό απευθύνονται. Ομολογούν, ότι το Κοιμητήριο δεν είναι νεκρόπολη, αλλά χώρα ζώντων, χάρη στη Χώρα των ζώντων που όλους και όλα τα χωρεί και τα συγκεφαλαιώνει, τον Σωτήρα Ιησού Χριστό που εκ νεκρών Ανέστη∙ Αληθώς!
