Παραβολή του καλού Σαμαρείτου
Last Updated on: 24th Ιανουάριος 2020, 12:51 μμ
Κυριακή Η΄ Λουκά (παραβολή του καλού Σαμαρείτου).
«τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;» (Λκ. 10,25).
α κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;
Βασικό και πολύ σημαντικό το ερώτημα. Διότι στοχεύει στο κέντρο της υπάρξεώς και της ζωής μας. Διότι για αυτό πλάστηκε ο άνθρωπος, για να έχει, να ζει την αιώνιο ζωή, δηλαδή τη ζωή του Θεού. Και ο Χριστός γι’ αυτό έγινε άνθρωπος, «ἵνα ζωὴν ἔχωσι, οι άνθρωποι, καὶ περισσὸν ἔχωσιν». Επομένως αυτό, δηλαδή η απόκτηση της αιώνιας ζωής, πρέπει να είναι το κατ’ εξοχήν μέλημα και ο σκοπός της ζωής μας.
Επίσης πολύ εύστοχη και η λέξη «κληρονομήσω». Τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή. Διότι η αιώνιος ζωή δεν εξαγοράζεται, δεν υπάρχει τίποτε που να μπορεί να δοθεί ως αντάλλαγμά της. Η αιώνιος ζωή, η ζωή του Θεού δίνεται δωρεάν, όπως μια κληρονομιά· κληρονομείται. Και εμείς για να μπορέσουμε να κληρονομήσουμε την ζωή του Θεού πρέπει να είμαστε συγγενείς του Θεού αλλά και να διατηρούμε ζωντανή αυτή τη συγγενική σχέση μας με αυτόν. Και συγγενείς μεν του Θεού γινόμαστε με το άγιο μυστήριο του Βαπτίσματος με το οποίο ενωνόμαστε με το Χριστό και γινόμαστε μέλη του σώματός του, διατηρούμε δε την συγγενική μας σχέση με τη συμμετοχή στα άλλα μυστήρια της Εκκλησίας μας -και ιδιαίτερα με τη θ. Ευχαριστία- και προσπαθώντας να ζήσουμε όπως ο Χριστός, δηλαδή σύμφωνα με τις εντολές του, καλλιεργώντας τις άγιες αρετές, οι οποίες περιλαμβάνονται και κορυφώνονται στην αγάπη, την αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Και τον μεν Θεό αγαπάμε διότι «αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς», διότι είναι η μόνη πηγή της υπάρξεως και της σωτηρίας μας· γι’ αυτό και πρέπει κατά τρόπο μοναδικό να τον αγαπάμε , με όλη μας την καρδιά, με όλο μας τον πόθο, με όλη μας την ψυχή, με όλη μας τη δύναμή και με όλο μας τον νου. Τον δε συνάνθρωπό μας που είναι εικόνα του Θεού και αδελφός μας πρέπει να αγαπάμε όπως τον εαυτό μας, πραγματικά, με αγάπη όχι ιδιοτελή αλλά ανιδιοτελή. Τι σημαίνει δε ιδιοτέλεια και τη ανιδιοτέλεια μας το παρουσιάζει, κατά τρόπο παραστατικό, η παραβολή την οποία ακούσαμε σήμερα.
Κάποιος καθώς κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ έπεσε σε ενέδρα ληστών, οι οποίοι αφού τον λήστεψαν, τον ξεγύμνωσαν, τον τραυμάτισαν και έτσι έφυγαν αφήνοντάς τον μισοπεθαμένο. Κατά σύμπτωση συνέβη να περνά από τονδρόμο εκείνο κάποιος ιερέας, ο οποίος αν και τον είδε τον προσπέρασε αδιάφορα και χωρίς να τον βοηθήσει. Παρόμοια και κάποιος Λευίτης, ο οποίος όταν έφτασε στο μέρος εκείνο, πλησίασε και είδε τον πληγωμένο, όμως γρήγορα απομακρύνθηκε αφήνοντάς τον και αυτός αβοήθητο.
Να η ιδιοτέλεια, όπου καθένας κοιτάζει εγωιστικά τον εαυτό του. Το ίδιον όφελος. Τη δική του ασφάλεια. Το ίδιον κακώς εννοούμενο συμφέρον. Εγώ να μη κινδυνεύσω, εγώ να γλυτώσω, εγώ να περάσω καλά. Για τον άλλο, τον συνάνθρωπο, υπάρχει η αδιαφορία, όπως στην περίπτωση του ιερέα και τουΛευίτη, έως και η εγκληματική εναντίον του πράξη, όπως στην περίπτωση των ληστών.
Η ιδιοτέλεια αυτή οφείλεται στο ότι ο άνθρωπος καθώς απομακρύνθηκε από το Θεό και τη χάρη του κατάντησε στη φθορά και το θάνατο και ακριβώς από το φόβο του θανάτου, προκειμένου ο ταλαίπωρος να γλυτώσει από το θάνατο, ωθείται σε εγωιστικές, αμαρτωλές συμπεριφορές.
Η αντίθετη κατάσταση μας παρουσιάζεται με τον καλό Σαμαρείτη, ο οποίος καθώς περνούσε από το ίδιο μέρος «ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη». Και δεν έμεινε στο συναίσθημα αλλά προχώρησε στο έργο. Πλησίασε τον βαριά τραυματισμένο, και έδεσε τα τραύματά του αφού τα έπλυνε με το κρασί, και τα άλειψε με το λάδι. Στη συνέχεια τον ανέβασε στο ζώο του και τον πήγε σε κάποιο χάν,ι όπου και τον περιποιήθηκε ακόμα περισσότερο. Επί πλέον, την επομένη, πριν φύγει για τον τόπο του, έδωσε στον πανδοχέα δυο δηνάρια λέγοντάς του· «φρόντισέ τον και ότι επί πλέον ξοδέψεις, εγώ όταν ξαναπεράσω θα σου τα δώσω».
Εδώ βλέπουμε την αγάπη που δεν ζητά «τα εαυτής», δεν ζητά το ίδιον συμφέρον, αλλά θυσιάζεται χάριν του άλλου. Ο Σαμαρείτης δεν λογάριασε τον κίνδυνο, το συμφέρον του, τον κόπο, τα χρήματά του, τη ζωή του τον εαυτό του, αλλά τα πρόσφερε, τα θυσίασε χάριν του συνανθρώπου του. Αυτό είναι η πραγματική αγάπη, της οποίας το αποκορύφωμα έχουμε στη σταυρική θυσία του Χριστού, χάριν του εμπεσόντος εις τον ληστήν διάβολον ανθρώπου. Η αγάπη αυτή που θυσιάζεται όσο και αν παρουσιάζεται ως απώλεια είναι το πραγματικό μας συμφέρον, η καλή αγάπη του εαυτού μας.
Ο νομικός ρώτησε το Χριστό ποιος είναι ο πλησίον προς τον οποίο πρέπει να εκδηλώνουμε την αγάπη μας· και ο Χριστός, με την παραβολή την οποία ακούσαμε σήμερα, αντέστρεψε το ερώτημα και ρώτησε ποιος έγινε πλησίον· δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι σε ποιον πρέπει να στρέφουμε την αγάπη μας αλλά εάν έχουμε την πραγματική, την θεϊκή αγάπη. Αν την έχουμε θα ακτινοβολεί, όπως ο ήλιος λάμπει, προς κάθε κατεύθυνση, ακόμα και προς τους εχθρούς.
Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης
